پیکا

پیکا: خوردن غیر غذایی و دلایل آن

پیکا یک اختلال خوردن است که در آن افراد به طور مداوم مواد غیر خوراکی مانند خاک گچ کاغذ مو یا فلز را می خورند. این اختلال می تواند در کودکان و بزرگسالان رخ دهد و در هر سنی ممکن است ظاهر شود. پیکا می تواند علائم مختلفی داشته باشد و در صورت عدم درمان عواقب جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد.

علائم پیکا

از جمله علائم بارز پیکا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میل شدید به خوردن مواد غیر خوراکی: این میل غیرطبیعی اغلب به طور مداوم وجود دارد و فرد به طور عمدی این مواد را می خورد.
• مصرف مواد غیر خوراکی: این مواد می توانند شامل خاک گچ سنگ مو کاغذ فلز چوب پلاستیک و حتی مدفوع باشند.
• احساس طعم و مزه غیرمعمول: برخی از افراد که پیکا دارند ممکن است طعم و مزه غیرمعمولی را در این مواد احساس کنند.
• عدم علاقه به غذاهای طبیعی: افراد مبتلا به پیکا ممکن است علاقه خود را به غذاهای طبیعی از دست بدهند و تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی داشته باشند.
• مشکلات گوارشی: مصرف مواد غیر خوراکی می تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند یبوست اسهال درد شکم تهوع استفراغ و حتی انسداد روده شود.
• کمبود مواد مغذی: مصرف مواد غیر خوراکی می تواند سبب کمبود مواد مغذی مانند آهن روی کلسیم و ویتامین های گروه B شود که به نوبه خود می تواند منجر به علائمی مانند خستگی ضعف و کم خونی شود.
• مشکلات دندان و دهان: خوردن مواد سخت مانند سنگ یا فلز می تواند باعث آسیب به دندان ها دهان و لثه ها شود.

علل پیکا

علت پیکا هنوز به طور کامل شناخته نشده است اما عوامل مختلفی می توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند. این عوامل شامل موارد زیر می شوند:

• کمبود مواد مغذی: در برخی موارد پیکا می تواند نشانه کمبود مواد مغذی خاص در بدن مانند آهن یا روی باشد.
• اختلالات روانی: پیکا می تواند در ارتباط با اختلالات روانی مانند اوتیسم عقب ماندگی ذهنی و اختلالات اضطرابی رخ دهد.
• حاملگی: برخی از زنان در دوران حاملگی به دلیل کمبود مواد مغذی یا تغییرات هورمونی ممکن است به پیکا مبتلا شوند.
• عوامل فرهنگی: در برخی از فرهنگ ها خوردن خاک گچ یا سایر مواد غیر خوراکی به عنوان یک رسم یا سنت در نظر گرفته می شود.
• عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض محیط هایی که مواد غیر خوراکی به راحتی در دسترس هستند می تواند احتمال ابتلا به پیکا را افزایش دهد.

تشخیص پیکا

برای تشخیص پیکا پزشک به طور معمول از طریق مصاحبه با بیمار و بررسی علائم و سابقه پزشکی وی اطلاعات لازم را جمع آوری می کند. همچنین ممکن است انجام برخی آزمایشات خون برای بررسی کمبود مواد مغذی و آزمایشات تصویربرداری برای بررسی مشکلات گوارشی لازم باشد.

درمان پیکا

درمان پیکا بسته به علت و شدت آن متفاوت است. در برخی موارد تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل های غذایی برای جبران کمبود مواد مغذی کافی است. با این حال در موارد شدیدتر ممکن است به درمان های دارویی یا روان درمانی نیاز باشد.

• درمان های رفتاری: تکنیک های رفتاری مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) می تواند به تغییر رفتار مصرف مواد غیر خوراکی کمک کند.
• درمان های دارویی: در برخی موارد مصرف داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب می تواند به کاهش تمایل به مصرف مواد غیر خوراکی کمک کند.
• تغییر در رژیم غذایی: مطمئن شوید که فرد مبتلا به پیکا رژیم غذایی کامل و غنی از مواد مغذی مانند آهن روی و کلسیم دریافت می کند.
• مکمل های غذایی: در صورت کمبود مواد مغذی پزشک ممکن است مصرف مکمل های غذایی را تجویز کند.
• درمان مشکلات گوارشی: در صورت بروز مشکلات گوارشی به دنبال درمان مناسب برای رفع آنها باشید.

پیشگیری از پیکا

در حالی که علت پیکا در برخی موارد کاملا مشخص نیست با این حال تعدادی اقدامات می توانند خطر ابتلا به این اختلال را کاهش دهند.

• رژیم غذایی غنی از مواد مغذی: مطمئن شوید که رژیم غذایی شما غنی از مواد مغذی مانند آهن روی و کلسیم است.
• توجه به سلامت روان: در صورت وجود اختلالات روانی به درمان مناسب بپردازید.
• توجه به محیط اطراف: محیط زندگی خود را به گونه ای تنظیم کنید که دسترسی به مواد غیر خوراکی برای کودکان محدود شود.
• ارتباط با پزشک: در صورت مشاهده هرگونه علائم پیکا به پزشک مراجعه کنید.

راهکارهای خانگی

در کنار روش های درمانی پزشکی برخی راهکارهای خانگی نیز می توانند در کنترل پیکا موثر باشند.

• جایگزینی طعم: به جای خوردن مواد غیر خوراکی مواد غذایی با طعم و بافت مشابه را مصرف کنید.
• شکلات تلخ: مصرف شکلات تلخ می تواند به کاهش میل به خوردن مواد غیر خوراکی کمک کند.
• آدامس بدون قند: جویدن آدامس بدون قند می تواند به کاهش میل به جویدن مواد غیر خوراکی کمک کند.
• ماساژ: ماساژ دادن قسمت دهانی با یخ یا روغن می تواند به کاهش میل به جویدن مواد غیر خوراکی کمک کند.

نکات مهم

• پیکا می تواند نشانه یک مشکل سلامتی جدّی باشد.
• در صورت مشاهده هرگونه علائم پیکا به پزشک مراجعه کنید.
• خوددرمانی خطرناک است و ممکن است به عوارض جدی منجر شود.

جدول علائم پیکا

علائم	توضیحات
میل شدید به خوردن مواد غیر خوراکی	فرد به طور مداوم مواد غیر خوراکی مانند خاک گچ کاغذ مو یا فلز را می خورد.
مصرف مواد غیر خوراکی	این مواد می توانند شامل خاک گچ سنگ مو کاغذ فلز چوب پلاستیک و حتی مدفوع باشند.
احساس طعم و مزه غیرمعمول	بعضی از افراد که پیکا دارند ممکن است طعم و مزه غیرمعمولی را در این مواد احساس کنند.
عدم علاقه به غذاهای طبیعی	افراد مبتلا به پیکا ممکن است علاقه خود را به غذاهای طبیعی از دست بدهند و تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی داشته باشند.

نتیجه گیری

پیکا یک اختلال خوردن است که می تواند در هر سنی رخ دهد و در صورت عدم درمان عواقب جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد. توجه به علل و علائم پیکا و مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان به موقع می تواند خطرات این اختلال را کاهش دهد.

پرسش و پاسخ

1. چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به پیکا هستند؟

افرادی که کمبود مواد مغذی دارند افرادی که اختلالات روانی دارند زنان باردار و افرادی که در مناطقی با دسترسی آسان به مواد غیر خوراکی زندگی می کنند بیشتر در خطر ابتلا به پیکا هستند.

2. چه تفاوت هایی بین پیکا و اختلال خوردن اضطرابی وجود دارد؟

در  اختلال  خوردن  اضطرابی  فرد  به  طور  غیر  عادی  از  غذا  اجتناب  می کند  و  تمایل  به  لاغر  شدن  دارد  در  حالی  که  در  پیکا  فرد  به  طور  مداوم  مواد  غیر  خوراکی  را  می خورد  و  ممکن  است  اضافه  وزن  داشته  باشد.

3. آیا پیکا به طور کامل قابل درمان است؟

درمان  پیکا  بسته  به  علت  و  شدت  آن  متفاوت  است.  در  برخی  موارد  پیکا  با  درمان  به  موقع  قابل  کنترل  و  درمان  است.  با  این  حال  در  موارد  شدیدتر  ممکن  است  نیاز  به  درمان  مداوم  و  پیگیری  منظم  با  پزشک  باشد.