فاویسم چیست

فاویسم: بیماری ارثی ناشی از کمبود آنزیم G6PD

فاویسم یک بیماری ارثی است که به دلیل کمبود یک آنزیم به نام گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز (G6PD) اتفاق می افتد. این آنزیم در گلبول های قرمز خون نقش مهمی در محافظت از آنها در برابر آسیب های ناشی از مواد اکسید کننده ایفا می کند. در افراد مبتلا به فاویسم این آنزیم به طور کامل یا جزئی وجود ندارد بنابراین گلبول های قرمز آنها به راحتی آسیب می بینند و تخریب می شوند. این آسیب می تواند به کم خونی منجر شود.

علائم فاویسم

فاویسم معمولاً با مصرف غذاهای خاص یا داروهای خاص بروز می کند. مهمترین علائم این بیماری عبارتند از:

• کم خونی: با کاهش تعداد گلبول های قرمز خون همراه است و علائمی مانند خستگی ضعف تنگی نفس سرگیجه و رنگ پریدگی پوست را به همراه دارد.
• زردی: به دلیل تجمع بیلی روبین در خون پوست و سفیدی چشم زرد می شود.
• ادرار تیره: به دلیل وجود بیلی روبین در ادرار رنگ ادرار به قهوه ای تیره یا قرمز تغییر می کند.
• درد شکمی: به دلیل تخریب گلبول های قرمز در طحال درد شکمی ممکن است اتفاق بیفتد.
• تهوع و استفراغ: از دیگر علائم شایع این بیماری هستند.

تشخیص فاویسم

تشخیص فاویسم به طور معمول با آزمایش خون انجام می شود. این آزمایش به پزشک کمک می کند تا کمبود آنزیم G6PD را در خون شما تشخیص دهد. در موارد مشکوک پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را مانند آزمایش ادرار یا آزمایشات تصویربرداری را نیز درخواست کند.

درمان فاویسم

درمان فاویسم معمولاً بر مدیریت علائم تمرکز دارد. به عنوان مثال در موارد کم خونی شدید ممکن است انتقال خون برای جایگزینی گلبول های قرمز از دست رفته لازم باشد. داروهای دیگر نیز می توانند برای تسکین علائمی مانند درد تهوع و استفراغ استفاده شوند.

پیشگیری از فاویسم

پیشگیری از فاویسم با جلوگیری از عوامل محرک آن امکان پذیر است. مهم ترین اقدامات برای پیشگیری از فاویسم شامل:

• اجتناب از غذاهای محرک: مصرف لوبیا فوا عدس باقالا و حبوبات مهم ترین عوامل محرک این بیماری هستند.
• اجتناب از داروهای محرک: برخی داروها مانند آسپرین سولفامیدها و کینین می توانند فاویسم را تحریک کنند. بنابراین قبل از مصرف هر نوع دارویی به پزشک خود اطلاع دهید که آیا به فاویسم مبتلا هستید.
• نظارت دقیق: اگر به فاویسم مبتلا هستید همیشه مراقب خودتان باشید و در صورت بروز علائمی مانند خستگی زردی یا ادرار تیره به پزشک مراجعه کنید.

راهکارهای خانگی برای مدیریت علائم فاویسم

اگرچه راهکارهای خانگی نمی توانند فاویسم را درمان کنند اما می توانند به کاهش علائم کمک کنند. راهکارهایی مثل:

• نوشیدن مایعات فراوان: به هیدراته ماندن و کاهش عوارض ناشی از کم آبی کمک می کند.
• استراحت کافی: به بدن فرصت می دهد تا خود را ترمیم کند.
• مصرف غذاهای غنی از آهن: به بهبود کم خونی کمک می کند.
• مصرف ویتامین C: به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.

جدول عوامل محرک فاویسم:

نوع	مثال ها
غذاها	لوبیا فوا باقالا عدس حبوبات چغندر پیاز قرمز اسفناج تره کلم بروکلی آلبالو انار گیلاس
داروها	آسپرین سولفامیدها کینین ضد مالاریا آنتی بیوتیک ها داروهای ضد قارچ داروهای ضد ویروس
عوامل محیطی	عفونت های باکتریایی ویروسی و انگلی نیش حشرات قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی مثل بنزن

نتیجه گیری

فاویسم یک بیماری ارثی است که به دلیل کمبود آنزیم G6PD رخ می دهد و می تواند به کم خونی منجر شود. مصرف غذاها و داروهای محرک می تواند این بیماری را تحریک کند. درمان فاویسم بر مدیریت علائم تمرکز دارد و شامل انتقال خون دارو و استراحت می شود. پیشگیری از فاویسم با اجتناب از عوامل محرک آن امکان پذیر است. اگر مبتلا به فاویسم هستید مراقب خودتان باشید و به پزشک مراجعه کنید.

پرسش و پاسخ

سوال ۱: آیا فاویسم یک بیماری کشنده است؟

خیر فاویسم یک بیماری کشنده نیست. با مدیریت علائم و اجتناب از عوامل محرک می توان به زندگی عادی ادامه داد.

سوال ۲: چگونه می توان مطمئن شد که به فاویسم مبتلا نیستم؟

برای اطمینان از نداشتن فاویسم می توان آزمایش خون انجام داد. این آزمایش به پزشک کمک می کند تا کمبود آنزیم G6PD را تشخیص دهد.

سوال ۳: آیا فاویسم قابل درمان است؟

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای فاویسم وجود ندارد. درمان بر مدیریت علائم و اجتناب از عوامل محرک تمرکز دارد.