چک برگشتی
چک برگشتی: همه چیز درباره این مفهوم پرکاربرد
هر روز با مفهوم چک برگشتی مواجه میشیم از خبرها و مجلات گرفته تا صحبت های روزمره. اما این مفهوم دقیقاً چیه؟ چرا چک برگشتی صادر میشه؟ و چطور میتونیم با این موضوع به درستی برخورد کنیم؟ در این مقاله همه چیز درباره چک برگشتی رو به زبان ساده و فهمیدنی توضیح میدیم.
چک برگشتی: تعریف و علت صدور
چک برگشتی به چکی گفته میشه که در تاریخ مُتعهد شده در بانک پرداخت نمیشه. معمولاً به دلیل نبود موجودی کافی در حساب صاحب چک یا عدم کفایت اعتبار وی در بانک پرداخت چک مُمتنع میشه.
چرا چک برگشتي صادر میشه؟
دلایل صدور چک برگشتي مختلف هستند و میتونند به سه دسته اصلی تقسیم بشن:
- عدم کفایت موجودی: این شایع ترین دلیل صدور چک برگشتي هست. وقتی موجودی حساب بانکی صاحب چک از مبلغ چک کمتر باشه بانک چک رو برگشت میده.
- مسدود بودن حساب: حساب بانکی صاحب چک ممکن است به دلایلی مثل عدم پرداخت قسط وام یا پرداخت اجباری حکم دادگاه مسدود شده باشه و امکان پرداخت چک وجود نداشته باشه.
- اعتبار نمی رسد: ممکن است صاحب چک به دلیل مشکلات اعتباری به صورت کلی از بانک اعتبار نگرفته باشه و امکان پرداخت چک رو نداشته باشه.
مراحل صدور چک برگشتي
وقتی چکی به بانک ارائه میشه بانک ابتدا اعتبار صاحب چک رو بررسی میکنه. اگر صاحب چک اعتبار مناسبی داشته باشه و موجودی حساب وی هم کافی باشه بانک چک رو پرداخت میکنه. اما اگر موجودی حساب کمتر از مبلغ چک باشه یا صاحب چک اعتبار کافی نداشته باشه بانک چک رو برگشت میده.
مراحل صدور چک برگشتي به این شکل هستند:
- ارائه چک به بانک
- بررسی اعتبار و موجودی حساب صاحب چک
- عدم پرداخت چک و برگشت آن به دارنده چک
- ارسال اطلاعیه برگشت چک به صاحب چک
هزینه و پیامدهای چک برگشتي
صدور چک برگشتي هزینه های متعددی برای صاحب چک به همراه داره. از جمله این هزینه ها میشه به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه کارمزد: بانک ممکن است برای صدور چک برگشتي مبلغی رو به عنوان کارمزد از صاحب چک دریافت کنه.
- هزینه جریمه: بسته به قوانین بانکی و نوع حساب بانکی ممکن است جریمه ای نیز به صاحب چک تعلق بگیره.
- ضربه به اعتبار: صدور چک برگشتي میتونه به شدت به اعتبار مالی صاحب چک ضربه بزنه و ممکن است در آینده با مشکلاتی مثل مشکل در گرفتن وام یا اجاره مواجه بشه.
- پیگرد قانونی: در صورت تکرار صدور چک برگشتي ممکن است صاحب چک با پیگرد قانونی و حتی حبس روبه رو بشه.
چطور از صدور چک برگشتي جلوگیری کنیم؟
با رعایت موارد زیر میتونیم از صدور چک برگشتي جلوگیری کنیم:
- موجودی حساب رو بررسی کنیم: قبل از صدور چک مطمئن بشیم که موجودی حساب بانکی ما از مبلغ چک بیشتر هست.
- اعتبار خود رو بررسی کنیم: اگر از اعتبار مناسبی برخوردار نیستیم از صدور چک خودداری کنیم.
- تاریخ مُتعهد شده رو در نظر بگیریم: تاریخ مُتعهد شده رو به دقت انتخاب کنیم و مطمئن بشیم که در اون تاریخ موجودی کافی در حساب ما وجود داشته باشه.
- از چک به عنوان وسیله پرداخت در معاملات پر خطر خودداری کنیم: در معاملات پر خطر و مشکوک بهتر است از چک به عنوان وسیله پرداخت استفاده نکنیم و از روش های امن تر مثل کارت اعتباری یا حساب بانکی استفاده کنیم.
چک برگشتي و حوزه دیجیتال
با پیشرفت تکنولوژی و ظهور خدمات بانکی آنلاین و موبایلی مفهوم چک برگشتي نیز تغییر کرده. امروزه بسیاری از مراحل صدور چک برگشتي به صورت الکترونیکی انجام میشه و اطلاع رسانی به صاحب چک هم از طریق پیامک یا ایمیل انجام میشه.
مهم ترین مزایای استفاده از خدمات بانکی آنلاین و موبایلی در زمینه صدور چک برگشتي شامل این موارد هستند:
- تسهیل در پیگیری وضعیت چک: با استفاده از اپلیکیشن موبایلی یا وب سایت بانک میتونیم به راحتی وضعیت چک را پیگیری کنیم و از تاریخ پرداخت یا برگشت آن آگاه بشم.
- کاهش هزینه و زمان: صدور چک برگشتي به صورت آنلاین و موبایلی هزینه و زمان کمتری رو برای صاحب چک به همراه داره.
- امنیت بالاتر: استفاده از خدمات بانکی آنلاین و موبایلی با امنیت بالاتری همراه است و امکان سوء استفاده از اطلاعات شخصی و مالی را کاهش میده.
نکاتی مهم درباره چک برگشتي
- اگر چکی رو دریافت کردید بهتر است قبل از استفاده از آن از اعتبار صاحب چک و موجودی حساب وی اطمینان حاصل کنید.
- اگر چکی رو دریافت کردید و در تاریخ مُتعهد شده پرداخت نشده باشه بهتر است به صاحب چک اطلاع بدید و از علت برگشت چک جستجو کنید.
- در صورت صدور چک برگشتي حتماً با بانک تماس بگیرید و از مراحل بعدی و نحوه پرداخت هزینه ها آگاه بشه.
- اگر چک برگشتي به علت عدم کفایت موجودی صادر شده باشه بهتر است با صاحب چک مذاکره کنید و به یک راه حل مشترک برای پرداخت مبلغ چک برسید.
جدول مقایسه چک برگشتي در دوران آنلاین و سنتی
| مشخصه | دوران آنلاین | دوران سنتی |
|---|---|---|
| روش صدور | الکترونیکی | دستی |
| سرعت صدور | سریع تر | کندتر |
| اطلاع رسانی به صاحب چک | از طریق پیامک یا ایمیل | از طریق تماس تلفنی یا ارسال نامه |
| هزینه صدور | معمولا کمتر | معمولا بیشتر |
| امنیت صدور | امن تر | کمتر امن |
نتیجه گیری
صدور چک برگشتي میتونه پیامدهای منفی زیادی رو برای صاحب چک به همراه داشته باشه. بنابراین بسیار مهم است که قبل از صدور چک تمامی موارد را با دقت بررسی کنیم و از اعتبار و موجودی کافی در حساب بانکی خود اطمینان حاصل کنیم. با پیشرفت تکنولوژی صدور چک برگشتي نیز به صورت آنلاین و موبایلی انجام میشه و این موضوع میتونه هزینه و زمان صدور چک برگشتي رو کاهش بده و امنیت صدور رو نیز افزایش بده.
پرسش و پاسخ
1. چطور میتونم از صدور چک برگشتي جلوگیری کنم؟
- قبل از صدور چک حتماً موجودی حساب بانکی رو بررسی کنید و مطمئن بشید که از مبلغ چک بیشتر هست. همچنین از اعتبار خود اطمینان حاصل کنید و تاریخ مُتعهد شده رو به دقت انتخاب کنید.
2. اگر چکی رو دریافت کردم و پرداخت نشده باشه چکار باید بکنم؟
- بهتر است به صاحب چک اطلاع بدید و از علت برگشت چک جستجو کنید. همچنین میتونید با بانک تماس بگیرید و از مراحل بعدی و نحوه پرداخت هزینه ها آگاه بشه.
3. چه جریمه ای برای صدور چک برگشتي وجود داره؟
- جریمه صدور چک برگشتي بسته به قوانین بانکی و نوع حساب بانکی متغیر است. ممکن است جریمه ای برای هر چک برگشتي به صاحب چک تعلق بگیره و همچنین ممکن است با محدودیت هایی در صدور چک یا مسدود شدن حساب بانکی روبه رو بشه.