پزشک قانونی

پزشک قانونی: حل معماهای دیجیتال

تصور کنید که گوشی شما به سرقت رفته حساب بانکی تان خالی شده یا به یک ایمیل جعلی پیوستۀ مضر گیر افتاده اید. حالا چه اتفاقی می افتد؟ در این زمان به کمک پزشک قانونی یا Forensic نیاز خواهید داشت!

پزشک قانونی یک متخصص در زمینه جمع آوری تحلیل و بررسی داده هاست که از این داده ها برای حل پرونده های جرم حل معماها و یافتن پاسخ به سوالات پیچیده در دنیای دیجیتال استفاده می کند.

چه کاری انجام می دهد؟

پزشک قانونی مانند یک کارآگاه دیجیتال وظیفه دارد تا به دنبال سرنخ هایی در دنیای دیجیتال بگردد. از جمله وظایف او:

  • شناسایی و جمع آوری داده ها: اولین قدم در هر پرونده دیجیتالی جمع آوری داده هاست. این داده ها می توانند از هر جایی مانند گوشی کامپیوتر سرورها شبکه های اجتماعی و … به دست بیایند.
  • تحلیل و بررسی داده ها: بعد از جمع آوری داده ها نوبت به بررسی و تحلیل آنها می رسد. پزشک قانونی با استفاده از ابزارها و تکنیک های تخصصی داده ها را بررسی می کند تا الگوها خطاها و نشانه های جرم را پیدا کند.
  • ارائه گزارش و شهادت: در نهایت پزشک قانونی نتیجه بررسی های خود را در قالب یک گزارش مکتوب یا شفاهی به مراجع قضایی ارائه می دهد.

ابزارهای کار پزشک قانونی:

ابزارهای سخت افزاری

  • سیستم های جمع آوری داده: این سیستم ها برای کپی برداری و نگهداری ایمن داده های موجود در هارد دیسک فلش گوشی های همراه دوربین های مدار بسته و دیگر تجهیزات دیجیتالی مورد استفاده قرار می گیرند.
  • اسکوپ های حافظه: این ابزارها برای بررسی و تحلیل داده های موجود در حافظه های رم و کامپیوتر به کار می روند.
  • تجهیزات تصویربرداری: از این تجهیزات برای ثبت دقیق شواهد فیزیکی و الکترونیکی استفاده می شود.

ابزارهای نرم افزاری

  • نرم افزارهای تحلیل داده: این نرم افزارها به پزشک قانونی در تحلیل داده های حافظه شبکه و ایمیل کمک می کنند.
  • نرم افزارهای بازسازی داده: از این نرم افزارها برای بازگردانی داده های حذف شده خراب و یا مخفی شده در هارد دیسک و دیگر تجهیزات ذخیره سازی استفاده می شود.
  • نرم افزارهای رمزگشایی: این نرم افزارها برای شکستن رمز عبور حساب ها و داده های محافظت شده مورد استفاده قرار می گیرند.

روش های جمع آوری داده ها:

  • کپی فیزیکی: با استفاده از سیستم های جمع آوری داده داده ها به صورت فیزیکی کپی و ثبت می شوند.
  • کپی لوجیکی: با استفاده از نرم افزارها داده های موجود در حافظه یا هارد دیسک کپی می شوند.
  • جمع آوری داده های شبکه: با استفاده از ابزارهای شبکه ترافیک شبکه و داده های مبادله شده بین کامپیوترها و سرورها ثبت می شوند.
  • جمع آوری داده های موبایلی: داده های موجود در گوشی همراه مانند پیام ها تاریخچه تماس و داده های برنامه ها جمع آوری می شوند.

مراحل تحلیل داده ها:

  • شناسایی نوع داده: اولین قدم در تحلیل داده ها شناسایی نوع داده و فرمت آن است.
  • بررسی محتوای داده: در این مرحله محتوای داده و اطلاعات موجود در آن مورد بررسی قرار می گیرد.
  • تحلیل متا داده: متا داده اطلاعاتی در مورد داده هستند مانند تاریخ ایجاد و تغییر فایل.
  • تحلیل الگوها: با استفاده از نرم افزارهای تحلیل داده الگوها و ارتباطات بین داده ها بررسی می شوند.

کاربردهای پزشک قانونی:

  • حل پرونده های جرم سیبری: شناسایی و متهم کردن افراد مرتبط با جرائم سیبری مانند سرقت اطلاعات کلاهبرداری و حمله به سیستم های رایانه ای.
  • حل پرونده های حقوقی و تجارتی: بررسی داده های الکترونیکی برای اثبات یا رد ادعای طرفین در پرونده های حقوقی و تجارتی.
  • تحقیقات امنیت و اطلاعات: شناسایی و مبارزه با تهدیدات امنیت اطلاعات مانند حمله های سایبری سرقت حساب و حمله به وبسایت ها.
  • تحقیقات و بازرسی: تحقیقات و بررسی داده های الکترونیکی برای شناسایی و ردیابی عاملان در مواقع حادثه یا مشکل فنی.

انواع پزشک قانونی:

  • پزشک قانونی دیجیتال: این پزشک قانونی در زمینه تحلیل و بررسی داده های الکترونیکی متخصص است.
  • پزشک قانونی شبکه: این پزشک قانونی در زمینه تحلیل و بررسی داده های شبکه و ترافیک شبکه متخصص است.
  • پزشک قانونی موبایلی: این پزشک قانونی در زمینه تحلیل و بررسی داده های موبایلی متخصص است.

اهمیت پزشک قانونی:

  • حفظ امنیت اطلاعات: پزشک قانونی با شناسایی و مبارزه با تهدیدات امنیت اطلاعات به حفظ امنیت داده های فردی و سازمانی کمک می کند.
  • حفظ عدالت: پزشک قانونی با ارائه شواهد و تحلیل داده های الکترونیکی به برقراری عدالت و حفظ حقوق افراد کمک می کند.
  • کاهش جرم: با استفاده از ابزارها و تکنیک های پزشک قانونی جرائم سیبری و تهدیدات امنیت اطلاعات کاهش می یابند.

چشم انداز آینده پزشک قانونی:

با پیشرفت فناوری و افزایش حجم داده های دیجیتالی اهمیت پزشک قانونی روز به روز بیشتر می شود. در آینده پزشک قانونی در زمینه های جدیدی مانند هوش مصنوعی اینترنت اشیا و بلوک چین فعالیت خواهد کرد.

جدول مقایسه ابزارهای جمع آوری داده:

نوع ابزار توضیحات مزایا معایب
سیستم های جمع آوری داده فیزیکی این سیستم ها برای کپی برداری فیزیکی از حافظه ها و هارد دیسک ها استفاده می شوند. ایمن تر و مطمئن تر از کپی لوجیکی است. هزینه بالاتر زمان بر بودن و نیاز به تخصص بالا.
نرم افزارهای جمع آوری داده لوجیکی این نرم افزارها برای کپی برداری لوجیکی از داده ها استفاده می شوند. ارزان تر و سریع تر از کپی فیزیکی است. احتمال تغییر و تخریب داده ها وجود دارد.

پرسش و پاسخ:

1. پزشک قانونی چه تفاوت هایی با تکنسین امنیت اطلاعات دارد؟
پاسخ: تکنسین امنیت اطلاعات وظیفه دارد تا سیستم های اطلاعاتی را در برابر تهدیدات امنیت اطلاعات حفاظت کند. اما پزشک قانونی در زمینه بررسی و تحلیل داده ها برای حل پرونده های جرم و معما متخصص است.

2. چگونه می توانم به یک پزشک قانونی تبدیل شوم؟
پاسخ: برای تبدیل شدن به یک پزشک قانونی باید در رشته های مرتبط مانند کامپیوتر امنیت اطلاعات فناوری اطلاعات و مهندسی شبکه تحصیل کنید. بعد از تحصیل نیز می توانید در دوره های تخصصی پزشک قانونی شرکت کنید.

3. آیا می توانم از پزشک قانونی برای حل مشکلات شخصی خود استفاده کنم؟
پاسخ: بله در صورت نیاز به بررسی و تحلیل داده های الکترونیکی می توانید از خدمات پزشک قانونی استفاده کنید. مثلاً برای حل مشکلات مرتبط با سرقت هویت سرقت داده های موبایلی یا حمله به حساب بانکی.

نتیجه گیری:

پزشک قانونی نقش مهمی در حفظ امنیت اطلاعات و برقراری عدالت در دنیای دیجیتالی دارد. با استفاده از ابزارها و تکنیک های متخصصی پزشک قانونی به حل پرونده های جرم و معما کمک می کند و اطلاعات مهم را برای مراجع قضایی ارائه می دهد. در آینده پزشک قانونی در زمینه های جدیدی مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا نقش مهمی خواهد داشت.