پرهیز مرض شکر

پرهیز مرض شکر: راهنمای جامع برای درک و مدیریت بیماری دیابت

دیابت یا پرهیز مرض شکر یک بیماری مزمن است که به دلیل نقص در تولید انسولین یا عدم توانایی بدن در استفاده صحیح از آن سطح گلوکز خون را بالا می برد. انسولین هورمونی است که به گلوکز اجازه می دهد تا وارد سلول ها شود و برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. در دیابت گلوکز نمی تواند وارد سلول ها شود و در خون باقی می ماند.

این بیماری میلیون ها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند عوارض جدی از جمله بیماری قلبی سکته مغزی آسیب عصبی و بیماری کلیوی را به همراه داشته باشد. خوشبختانه با توجه به اطلاعات علمی جدید و افزایش آگاهی عمومی می توان با مدیریت دقیق دیابت از بسیاری از عوارض آن جلوگیری کرد.

علائم پرهیز مرض شکر

علائم دیابت ممکن است به تدریج و در طول زمان ظاهر شوند. در برخی افراد علائم به طور کامل مشاهده نمی شوند. علائم شایع عبارتند از:

• تشنگی مفرط: افزایش سطح گلوکز خون باعث می شود که کلیه ها آب بیشتری از بدن دفع کنند و در نتیجه فرد احساس تشنگی مداوم می کند.
• تکرر ادرار: به دلیل افزایش دفع آب از طریق ادرار فرد بارها در طول روز به دستشویی مراجعه می کند.
• افزایش اشتها: علی رغم افزایش مصرف غذا فرد ممکن است احساس گرسنگی دائمی داشته باشد.
• کاهش وزن: بدن در نبود انسولین نمی تواند از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده کند و در نتیجه شروع به سوزاندن چربی و عضله می کند که منجر به کاهش وزن می شود.
• خستگی: عدم استفاده از گلوکز به عنوان سوخت باعث خستگی و ضعف می شود.
• تاری دید: بالا رفتن سطح گلوکز در خون می تواند به عدسی چشم آسیب برساند و باعث تاری دید شود.
• زخم های دیر بهبود: کاهش جریان خون در افراد مبتلا به دیابت بهبود زخم ها را به تاخیر می اندازد.
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن: آسیب عصبی ناشی از دیابت می تواند باعث بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست ها و پاها شود.
• عفونت های مکرر: دیابت سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت می شود.

انواع دیابت

دیابت در دو نوع اصلی نوع 1 و نوع 2 وجود دارد:

دیابت نوع 1: این نوع دیابت در سنین کودکی یا جوانی رخ می دهد و زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه سلول های پانکراس که انسولین تولید می کنند را مهاجم می شناسد و آن ها را تخریب می کند.

• در نتیجه بدن دیگر قادر به تولید انسولین نیست و بیمار نیاز به دریافت انسولین از طریق تزریق یا پمپ انسولین دارد.

دیابت نوع 2: در دیابت نوع 2 پانکراس هنوز انسولین تولید می کند اما بدن نمی تواند از آن به طور موثر استفاده کند. این نوع دیابت معمولا در بزرگسالان و به دلیل عوامل ژنتیکی اضافه وزن عدم تحرک و رژیم غذایی نامناسب رخ می دهد.

• در دیابت نوع 2 ممکن است در ابتدا نیازی به تزریق انسولین نباشد و بیمار بتواند با تغییر رژیم غذایی افزایش فعالیت بدنی و مصرف دارو سطح گلوکز خون خود را کنترل کند.

تشخیص دیابت

برای تشخیص دیابت پزشک ممکن است از آزمایش های زیر استفاده کند:

• آزمایش قند خون ناشتا: این آزمایش سطح گلوکز خون را پس از حداقل 8 ساعت ناشتا بودن اندازه گیری می کند.
• آزمایش HbA1c: این آزمایش میزان گلوکز خون در طول دو تا سه ماه گذشته را اندازه گیری می کند.
• آزمایش تحمل گلوکز: این آزمایش سطح گلوکز خون را در فواصل زمانی مختلف پس از مصرف نوشیدنی حاوی گلوکز اندازه گیری می کند.

درمان دیابت

هدف از درمان دیابت کنترل سطح گلوکز خون در محدوده طبیعی و جلوگیری از عوارض ناشی از آن است.

• کنترل وزن: کاهش وزن برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بسیار مهم است.
• رژیم غذایی: رژیم غذایی سالم و متعادل با محدود کردن مصرف قند چربی و کربوهیدرات های تصفیه شده نقش مهمی در کنترل دیابت دارد.
• فعالیت بدنی: ورزش منظم به بهبود حساسیت به انسولین و کنترل قند خون کمک می کند.
• داروها: در برخی موارد پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل قند خون تجویز کند.
• انسولین: افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیاز به دریافت انسولین از طریق تزریق یا پمپ انسولین دارند.

پیشگیری از دیابت

با توجه به اینکه دیابت نوع 2 اغلب با عوامل سبک زندگی مرتبط است می توان با تغییر عادات و سبک زندگی از ابتلا به آن پیشگیری کرد:

• رژیم غذایی سالم: مصرف میوه ها سبزیجات غلات کامل پروتئین های بدون چربی و چربی های سالم مفید است.
• فعالیت بدنی: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط مانند پیاده روی سریع دوچرخه سواری یا شنا در اکثر روزهای هفته توصیه می شود.
• کنترل وزن: اگر اضافه وزن یا چاقی دارید سعی کنید وزن خود را به طور سالم کاهش دهید.
• کنترل فشار خون: فشار خون بالا می تواند ریسک ابتلا به دیابت را افزایش دهد.
• کنترل کلسترول: کلسترول بالا نیز می تواند ریسک ابتلا به دیابت را افزایش دهد.
• بررسی سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی دیابت دارید به طور منظم سطح گلوکز خون خود را بررسی کنید.

راهکارهای خانگی برای کنترل دیابت

در کنار درمان های پزشکی برخی راهکارهای خانگی می توانند به کنترل قند خون کمک کنند:

• مصرف دارچین: دارچین می تواند به کاهش سطح گلوکز خون کمک کند.
• مصرف سیر: سیر ممکن است سطح قند خون را تنظیم کند.
• مصرف سرکه سیب: مصرف سرکه سیب قبل از غذا ممکن است به کاهش سطح قند خون کمک کند.
• مصرف چای سبز: چای سبز حاوی آنتی اکسیدان هایی است که ممکن است به کنترل قند خون کمک کنند.
• مصرف آلوئه ورا: آلوئه ورا ممکن است به کاهش سطح گلوکز خون کمک کند.

عوارض دیابت

دیابت می تواند عوارض جدی برای قلب مغز اعصاب کلیه ها چشم ها و پاها ایجاد کند.

عوارض قلبی عروقی: دیابت یکی از عوامل اصلی بیماری قلبی و سکته مغزی است.
نوروپاتی: آسیب اعصاب ناشی از دیابت ممكن است به بی حسی سوزن سوزن شدن و درد در دست ها و پاها منجر شود.
نفروپاتی: دیابت می تواند به کلیه ها آسیب رسانده و منجر به نارسایی کلیه شود.
رتینوپاتی: دیابت می تواند به رگ های خونی چشم آسیب رسانده و منجر به تاری دید از دست دادن دید و حتی کور شدن شود.
پادومیا: دیابت می تواند جریان خون در پاها را کاهش داده و منجر به زخم ها و عفونت های دیر بهبود شود.

توصیه هایی برای افراد مبتلا به دیابت

• رژیم غذایی: از رژیم غذایی سالم پیروی کنید. در مورد میزان و نوع غذاهایی که می خورید با پزشک یا دیابت شناس مشاوره کنید.
• فعالیت بدنی: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در اکثر روزهای هفته انجام دهید.
• کنترل قند خون: سطح قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید.
• معاینات منظم: به طور منظم برای معاینه به پزشک یا دیابت شناس مراجعه کنید.

جدول راهنمای رژیم غذایی برای افراد مبتلا به دیابت

گروه غذایی	توصیه
کربوهیدرات	مصرف کربوهیدرات ها را به طور متعادل تنظیم کنید. مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند قند و آرد سفید را محدود کنید و به جای آن از کربوهیدرات های سالم مانند غلات كامل و میوه ها استفاده کنید.
چربی	مصرف چربی اشباع شده را محدود کنید و از چربی های سالم مانند چربی های موجود در ماهی آووکادو و گردو استفاده کنید.
پروتئین	مصرف پروتئین کافی برای حفظ عضله و تامین انرژی ضروری است. از پروتئین های بدون چربی مانند ماهی مرغ بدون پوست و حبوبات استفاده کنید.
قند	مصرف قند را به شدت محدود کنید. از نوشیدنی های شیرین کیک ها و شیرینی ها اجتناب کنید.
فیبر	مصرف فیبر را افزایش دهید. فیبر به کنترل سطح قند خون کمک می کند.

نتیجه گیری

دیابت یک بیماری مزمن و خطرناک است اما با مدیریت مناسب می توان از عوارض جدی آن جلوگیری کرد. رژیم غذایی سالم فعالیت بدنی منظم و کنترل سطح قند خون کلید موفقیت در کنترل دیابت است. به یاد داشته باشید که در مورد درمان و مدیریت دیابت حتما با پزشک یا دیابت شناس مشاوره کنید.

پرسش و پاسخ

1. آیا می توان از دیابت نوع 2 پیشگیری کرد؟

بله با تغییر سبک زندگی می توان از دیابت نوع 2 پیشگیری کرد. مصرف رژیم غذایی سالم انجام فعالیت بدنی منظم و کنترل وزن می تواند خطر ابتلا به دیابت را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

2. آیا داروها می توانند دیابت را درمان کنند؟

داروها نمی توانند دیابت را درمان کنند اما می توانند به کنترل سطح قند خون کمک کنند. در مورد مصرف داروها با پزشک یا دیابت شناس مشاوره کنید.

3. آیا افراد مبتلا به دیابت می توانند به طور عادی زندگی کنند؟

بله با مدیریت مناسب افراد مبتلا به دیابت می توانند به طور عادی زندگی کنند. رعایت رژیم غذایی انجام فعالیت بدنی منظم و کنترل سطح قند خون به آن ها کمک می کند تا از عوارض دیابت جلوگیری کنند و زندگی سالم و فعال داشته باشند.