قرص آلبندازول چیست؟

قرص آلبندازول یک داروی ضد انگل قوی است که برای درمان طیف گسترده ای از عفونت های انگلی ناشی از انواع کرم ها مانند کرم های گرد قلاب دار نواری و سایر انگل ها در انسان و حیوان کاربرد دارد. این دارو با اختلال در متابولیسم انگل ها باعث از بین رفتن آن ها می شود و به دلیل اثربخشی مطلوب در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.

عفونت های انگلی یکی از مشکلات بهداشتی شایع در سراسر جهان محسوب می شوند که می توانند بر سلامت انسان و حیوانات تأثیر بگذارند. این عفونت ها ممکن است طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند از اختلالات خفیف گوارشی گرفته تا مشکلات جدی تر در اندام های حیاتی مانند مغز کبد و ریه. انتخاب داروی مناسب برای ریشه کن کردن این انگل ها اهمیت بسزایی دارد. در این میان آلبندازول به عنوان یکی از مؤثرترین ترکیبات درمانی شناخته شده است که توانایی مبارزه با انواع مختلفی از انگل های رایج را دارد.

مکانیسم اثر داروی آلبندازول

مکانیسم اثر داروی آلبندازول بر اساس اختلال در فرآیندهای حیاتی سلول های انگل استوار است. این دارو به طور انتخابی به پروتئینی به نام بتا-توبولین متصل می شود که جزء اصلی ساختار میکروتوبول ها در سلول های انگل است.

میکروتوبول ها نقش های حیاتی متعددی در سلول های انگل ایفا می کنند از جمله تشکیل ساختارهای اسکلتی سلولی جذب گلوکز حمل و نقل درون سلولی مواد و فرآیند تقسیم سلولی.

با اتصال آلبندازول به بتا-توبولین تشکیل میکروتوبول های جدید مهار می شود و میکروتوبول های موجود نیز دچار دژنراسیون (تخریب) می شوند.

این اختلال در عملکرد میکروتوبول ها منجر به عواقب متعددی برای انگل می شود. یکی از مهم ترین پیامدها کاهش شدید جذب گلوکز توسط سلول های انگل است.

گلوکز منبع اصلی انرژی برای انگل ها است و با مهار جذب آن انگل دچار کمبود انرژی می شود.

همچنین اختلال در حمل و نقل مواد درون سلولی و فرآیندهای تقسیم سلولی توانایی انگل برای بقا و تکثیر را به شدت کاهش می دهد.

در نهایت این مکانیسم منجر به فلج شدن گرسنگی سلولی و مرگ انگل می شود. این اثر بیشتر بر روی لاروها و تخم های انگل ها قوی تر است اگرچه بر کرم های بالغ نیز تأثیر می گذارد.

جذب خوراکی آلبندازول نسبتاً پایین است اما مصرف آن همراه با غذای چرب می تواند جذب دارو را تا حد زیادی افزایش دهد و فراهمی زیستی آن را برای رسیدن به غلظت های درمانی در بافت ها بهبود بخشد.

متابولیسم دارو عمدتاً در کبد صورت می گیرد و متابولیت اصلی و فعال آن آلبندازول سولفوکسید است. نیمه عمر این متابولیت فعال حدود ۸ تا ۱۲ ساعت است و دفع آن عمدتاً از طریق ادرار صورت می گیرد.

موارد مصرف قرص آلبندازول

آلبندازول یک داروی ضد انگل وسیع الطیف است که برای درمان انواع مختلفی از عفونت های انگلی در انسان و حیوانات مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی برای درمان برخی از شایع ترین و مهم ترین بیماری های انگلی قرار دارد.

موارد مصرف اصلی آلبندازول در انسان شامل عفونت های ناشی از کرم های روده ای و همچنین برخی عفونت های انگلی سیستمیک است که اندام های داخلی بدن را درگیر می کنند.

این دارو در درمان عفونت های ناشی از کرم های گرد (مانند آسکاریس کرم قلاب دار کرم شلاقی و انتروبیوس یا کرم سوزنی) بسیار مؤثر است.

آلبندازول همچنین در درمان برخی عفونت های ناشی از کرم های نواری کاربرد دارد به ویژه در مواردی که لارو کرم نواری به بافت های مختلف بدن مهاجرت می کند.

مهم ترین این موارد شامل نوروسیستیسرکوزیس است که عفونت ناشی از لارو کرم نواری گوشت خوک (Taenia solium) در مغز و سیستم عصبی مرکزی است و می تواند منجر به تشنج و سایر علائم نورولوژیک شود.

مورد دیگر بیماری کیست هیداتید است که ناشی از لارو کرم نواری سگ (Echinococcus granulosus) است و باعث تشکیل کیست های بزرگ در کبد ریه یا سایر اندام ها می شود.

آلبندازول در درمان این بیماری ها اغلب همراه با جراحی یا به عنوان یک درمان مکمل یا جایگزین برای جراحی در نظر گرفته می شود.

سایر موارد مصرف شامل کاپیلاریازیس لارو مهاجر پوستی و احشایی و برخی عفونت های انگلی نادرتر است.

استفاده از آلبندازول در حیوانات نیز رایج است به ویژه در دامپزشکی برای درمان عفونت های انگلی در دام هایی مانند گاو و گوسفند.

با این حال فرمولاسیون ها و دوزهای مورد استفاده در حیوانات ممکن است متفاوت از فرمولاسیون های انسانی باشد و باید تحت نظر دامپزشک تجویز شود.

تجویز و مصرف آلبندازول برای انسان باید همواره تحت نظر پزشک متخصص بیماری های عفونی یا سایر پزشکان واجد شرایط صورت گیرد و هرگز نباید به صورت خودسرانه مصرف شود.

موارد مصرف قرص آلبندازول در بزرگسالان

مصرف آلبندازول در بزرگسالان بسته به نوع و شدت عفونت انگلی متفاوت است. دوز و طول دوره درمان توسط پزشک بر اساس تشخیص دقیق تعیین می شود.

برای درمان عفونت های شایع روده ای ناشی از کرم های گرد مانند آسکاریس کرم قلاب دار کرم شلاقی و کرم سوزنی دوز معمولاً به صورت یک تک دوز ۴۰۰ میلی گرم تجویز می شود.

در برخی موارد به خصوص برای کرم سوزنی ممکن است نیاز به تکرار دوز پس از دو هفته باشد تا از عود عفونت جلوگیری شود.

برای درمان نوروسیستیسرکوزیس دوز معمولاً بر اساس وزن بدن تعیین می شود و اغلب ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز است که معمولاً به دو دوز تقسیم می شود و همراه با غذا مصرف می شود.

طول دوره درمان برای نوروسیستیسرکوزیس معمولاً بین ۸ تا ۳۰ روز است و ممکن است نیاز به درمان های حمایتی مانند کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب ناشی از مرگ انگل در مغز باشد.

درمان بیماری کیست هیداتید با آلبندازول معمولاً به صورت دوره های ۲۸ روزه مصرف دارو و سپس ۱۴ روز وقفه در مصرف انجام می شود.

این چرخه های درمانی ممکن است برای چند ماه یا حتی بیشتر ادامه یابند. دوز معمول برای بیماری کیست هیداتید نیز ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز است که به دو دوز تقسیم می شود و حداکثر دوز روزانه معمولاً ۸۰۰ میلی گرم است.

برای سایر عفونت های انگلی مانند کاپیلاریازیس یا لارو مهاجر دوز و طول دوره درمان ممکن است متفاوت باشد و توسط پزشک تعیین می گردد.

اهمیت دارد که بیمار تمام دوره درمانی تجویز شده را کامل کند حتی اگر علائم بیماری بهبود یافته باشند تا از ریشه کن شدن کامل انگل اطمینان حاصل شود.

همچنین در طول درمان های طولانی مدت مانند درمان کیست هیداتید یا نوروسیستیسرکوزیس نیاز به پایش منظم وضعیت بیمار از جمله آزمایشات خونی و کبدی وجود دارد.

موارد مصرف قرص آلبندازول در کودکان

مصرف آلبندازول در کودکان نیز برای درمان انواع عفونت های انگلی شایع است اما نیازمند دقت بیشتر در تعیین دوز بر اساس سن و وزن کودک است.

مانند بزرگسالان آلبندازول برای درمان عفونت های روده ای ناشی از کرم های گرد مانند آسکاریس کرم قلاب دار کرم شلاقی و کرم سوزنی در کودکان استفاده می شود.

دوز معمول برای این عفونت ها در کودکان بالای دو سال یک تک دوز ۴۰۰ میلی گرم است. برای کودکان یک تا دو سال دوز ممکن است به ۲۰۰ میلی گرم کاهش یابد.

درمان کرم سوزنی ممکن است نیاز به تکرار دوز پس از دو هفته داشته باشد هم برای کودک و هم برای سایر اعضای خانواده برای جلوگیری از انتقال مجدد.

برای درمان نوروسیستیسرکوزیس در کودکان دوز بر اساس وزن بدن کودک محاسبه می شود و معمولاً ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز است که به دو دوز تقسیم می شود.

طول دوره درمان و نیاز به درمان های حمایتی مشابه بزرگسالان است و توسط پزشک متخصص اطفال یا متخصص بیماری های عفونی کودکان تعیین می گردد.

درمان بیماری کیست هیداتید در کودکان نیز مشابه بزرگسالان با دوز ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم در روز (حداکثر ۸۰۰ میلی گرم روزانه) به صورت دوره های متناوب انجام می شود.

در هر صورت تعیین دوز دقیق و طول دوره درمان برای کودکان باید منحصراً توسط پزشک انجام شود.

مصرف دارو همراه با غذا برای افزایش جذب در کودکان نیز توصیه می شود.

پایش وضعیت کودک و انجام آزمایشات لازم در طول درمان به ویژه در درمان های طولانی مدت از اهمیت بالایی برخوردار است.

توصیه می شود والدین هرگونه سؤال یا نگرانی در مورد مصرف آلبندازول در کودک خود را با پزشک یا داروساز در میان بگذارند.

اشکال دارویی قرص آلبندازول

آلبندازول در اشکال دارویی مختلفی برای مصرف خوراکی موجود است تا امکان تجویز و مصرف آن برای گروه های سنی و شرایط مختلف تسهیل شود.

رایج ترین شکل دارویی آن در انسان به صورت قرص است. این قرص ها معمولاً در دوزهای ۴۰۰ میلی گرمی و ۶۰۰ میلی گرمی موجود هستند.

قرص های بلعیدنی برای بزرگسالان و کودکانی که قادر به بلعیدن قرص هستند مناسب می باشند.

نوع دیگری از قرص آلبندازول فرم قرص جویدنی است. این فرمولاسیون به خصوص برای کودکان یا بزرگسالانی که در بلع قرص مشکل دارند مناسب است.

قرص های جویدنی حاوی همان ماده فعال آلبندازول هستند اما فرمولاسیون آن ها به گونه ای است که می توان آن ها را قبل از بلعیدن جوید.

جویدن قرص ممکن است به آزادسازی بهتر ماده فعال کمک کند اما همچنان توصیه می شود که این قرص ها همراه با آب یا مایعات دیگر و ترجیحاً همراه با غذا مصرف شوند.

علاوه بر قرص آلبندازول ممکن است در برخی کشورها به صورت سوسپانسیون خوراکی نیز موجود باشد.

این شکل دارویی به خصوص برای نوزادان و کودکان خردسال که نمی توانند قرص را ببلعند یا بجوند مناسب است و امکان اندازه گیری دقیق دوز بر اساس وزن را فراهم می کند.

انتخاب شکل دارویی مناسب بستگی به سن بیمار توانایی بلع و ترجیح پزشک معالج دارد.

دوز کلی دارو بدون توجه به شکل دارویی بر اساس نوع عفونت و وزن بیمار تعیین می شود.

مهم است که هنگام تهیه دارو به دوز و شکل دارویی تجویز شده توسط پزشک دقت شود و دستورالعمل های روی بسته بندی یا بروشور دارو به دقت مطالعه گردند.

مقدار مصرف داروی Albendazole

مقدار مصرف داروی آلبندازول به شدت به نوع عفونت انگلی محل درگیری (روده ای یا سیستمیک) شدت بیماری سن و وزن بیمار بستگی دارد و باید منحصراً توسط پزشک تعیین گردد.

برای عفونت های شایع روده ای مانند آسکاریس کرم قلاب دار کرم شلاقی و کرم سوزنی دوز معمول در بزرگسالان و کودکان بالای دو سال یک تک دوز ۴۰۰ میلی گرم خوراکی است.

در کودکان ۱ تا ۲ سال دوز معمول ۲۰۰ میلی گرم به صورت تک دوز است. برای کرم سوزنی ممکن است نیاز به تکرار دوز پس از دو هفته برای جلوگیری از عود باشد.

برای عفونت های سیستمیک پیچیده تر مانند نوروسیستیسرکوزیس و بیماری کیست هیداتید دوز معمولاً بر اساس وزن بدن محاسبه می شود.

دوز معمول برای نوروسیستیسرکوزیس و کیست هیداتید ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز است که معمولاً در دو دوز منقسم (صبح و عصر) مصرف می شود.

حداکثر دوز روزانه در بزرگسالان معمولاً ۸۰۰ میلی گرم است حتی اگر محاسبه بر اساس وزن دوز بالاتری را نشان دهد.

طول دوره درمان برای این عفونت های سیستمیک بسیار طولانی تر است.

برای نوروسیستیسرکوزیس دوره درمان معمولاً بین ۸ تا ۳۰ روز است در حالی که برای بیماری کیست هیداتید درمان به صورت چرخه های ۲۸ روزه مصرف و ۱۴ روز وقفه انجام می شود و ممکن است برای ماه ها ادامه یابد.

مصرف دارو همراه با غذا به ویژه غذاهای پرچرب برای افزایش جذب و اثربخشی دارو در عفونت های سیستمیک بسیار مهم است.

در جدول زیر دوزهای رایج برای برخی عفونت ها آورده شده است اما تأکید می شود که این اطلاعات تنها جنبه راهنما دارد و دوز نهایی باید توسط پزشک تعیین شود:

نوع عفونت	گروه سنی	دوز مصرفی	طول دوره درمان
آسکاریس کرم قلاب دار کرم شلاقی کرم سوزنی	بزرگسالان و کودکان > 2 سال	400 میلی گرم (تک دوز)	1 روز (ممکن است برای کرم سوزنی تکرار شود)
آسکاریس کرم قلاب دار کرم شلاقی کرم سوزنی	کودکان 1 تا 2 سال	200 میلی گرم (تک دوز)	1 روز (ممکن است برای کرم سوزنی تکرار شود)
نوروسیستیسرکوزیس	بزرگسالان و کودکان	15 میلی گرم/کیلوگرم/روز در 2 دوز منقسم (حداکثر 800 میلی گرم/روز)	8 تا 30 روز
بیماری کیست هیداتید	بزرگسالان و کودکان	15 میلی گرم/کیلوگرم/روز در 2 دوز منقسم (حداکثر 800 میلی گرم/روز)	دوره های 28 روز مصرف و 14 روز وقفه (ممکن است تکرار شود)

پزشک ممکن است بر اساس پاسخ بیمار به درمان و عوارض جانبی دوز یا طول دوره درمان را تنظیم کند.

اهمیت دارد که دارو دقیقاً طبق دستور پزشک و برای تمام طول دوره تجویز شده مصرف شود و دوز بدون مشورت پزشک تغییر داده نشود.

نحوه مصرف داروی آلبندازول

نحوه صحیح مصرف داروی آلبندازول نقش مهمی در اثربخشی آن و کاهش احتمال بروز عوارض جانبی دارد.

این دارو باید به صورت خوراکی مصرف شود. توصیه می شود که قرص آلبندازول همراه با غذا به ویژه یک وعده غذایی حاوی چربی مصرف شود.

مصرف همراه با غذا به خصوص چربی به طور قابل توجهی جذب آلبندازول را از دستگاه گوارش افزایش می دهد و به رسیدن غلظت های درمانی مؤثرتر در خون و بافت ها کمک می کند که این امر به ویژه برای درمان عفونت های سیستمیک مانند نوروسیستیسرکوزیس و کیست هیداتید حیاتی است.

اگر از فرم قرص جویدنی استفاده می کنید می توانید آن را بجوید و سپس ببلعید اما همچنان مصرف آن همراه با آب و غذا توصیه می شود.

برای کودکانی که در بلع قرص مشکل دارند ممکن است پزشک فرم سوسپانسیون را تجویز کند (در صورت موجود بودن) یا دستورالعمل هایی برای خرد کردن قرص و مخلوط کردن آن با مقدار کمی غذا یا مایع ارائه دهد.

مصرف دارو در ساعت مشخصی هر روز به حفظ سطح ثابتی از دارو در بدن کمک می کند به خصوص در دوره های درمانی طولانی مدت.

بسیار مهم است که دوره درمان تجویز شده توسط پزشک به طور کامل تکمیل شود حتی اگر علائم بیماری قبل از اتمام دوره بهبود یابند.

قطع زودهنگام دارو می تواند منجر به عدم ریشه کن شدن کامل انگل و عود عفونت شود.

از مصرف خودسرانه دارو یا تغییر دوز بدون مشورت با پزشک اکیداً خودداری کنید. این دارو برای شرایط پزشکی خاص شما تجویز شده است و نباید به دیگران توصیه شود.

در طول درمان های طولانی مدت ممکن است پزشک انجام آزمایشات منظم خونی (شمارش کامل سلول های خونی) و آزمایشات عملکرد کبد را برای پایش وضعیت سلامت شما ضروری بداند.

همچنین در زنان در سنین باروری ممکن است نیاز به انجام تست بارداری قبل و در طول دوره درمان باشد.

نحوه مصرف قرص آلبندازول در بزرگسالان

بزرگسالان باید قرص آلبندازول را دقیقاً طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنند. همانطور که اشاره شد مصرف دارو همراه با غذا به ویژه غذاهای چرب برای افزایش جذب توصیه می شود.

برای عفونت های روده ای معمول اغلب یک تک دوز ۴۰۰ میلی گرم کافی است. این قرص را می توان همراه با یک وعده غذایی اصلی مانند ناهار یا شام مصرف کرد.

در مواردی که نیاز به تکرار دوز است (مانند کرم سوزنی) دوز دوم نیز باید با فاصله زمانی مشخص شده توسط پزشک (معمولاً دو هفته بعد) مصرف شود.

برای درمان عفونت های سیستمیک مانند نوروسیستیسرکوزیس یا کیست هیداتید که نیاز به درمان طولانی مدت دارند دوز روزانه معمولاً به دو دوز منقسم تقسیم شده و هر ۱۲ ساعت یک بار (مثلاً صبح و عصر) همراه با غذا مصرف می شود.

رعایت زمان بندی دقیق مصرف دارو در این موارد برای حفظ سطح ثابت دارو در خون و اثربخشی مطلوب ضروری است.

اگر از قرص جویدنی استفاده می کنید قبل از بلع آن را به خوبی بجوید.

در طول دوره درمان از مصرف گریپ فروت و آب گریپ فروت خودداری کنید مگر اینکه پزشک اجازه دهد زیرا ممکن است بر متابولیسم دارو تأثیر بگذارد و احتمال عوارض جانبی را افزایش دهد.

در صورت فراموش کردن یک دوز به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی بسیار نزدیک باشد. در این صورت دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و برنامه مصرف عادی خود را ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده دوز بعدی را دو برابر نکنید.

در طول درمان های طولانی مدت همکاری با پزشک و انجام آزمایشات پایش منظم برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی درمان بسیار مهم است.

بهترین زمان مصرف قرص آلبندازول

بهترین زمان برای مصرف قرص آلبندازول معمولاً همراه با غذا است به خصوص یک وعده غذایی که حاوی مقداری چربی باشد.

دلیل این توصیه علمی افزایش قابل توجه جذب دارو از دستگاه گوارش در حضور چربی است.

این افزایش جذب به ویژه برای درمان عفونت های انگلی که در بافت ها و اندام های داخلی بدن قرار دارند (مانند نوروسیستیسرکوزیس و کیست هیداتید) اهمیت دارد زیرا نیاز به رسیدن غلظت های کافی دارو در این نواحی وجود دارد.

برای عفونت های روده ای که دارو عمدتاً در دستگاه گوارش عمل می کند اهمیت مصرف با غذا ممکن است کمتر باشد اما همچنان توصیه می شود.

بنابراین مصرف آلبندازول بلافاصله پس از یک وعده غذایی اصلی مانند ناهار یا شام اغلب توصیه می شود.

اگر دارو به صورت دو دوز در روز تجویز شده است سعی کنید هر دو دوز را همراه با وعده های غذایی مصرف کنید و آن ها را در فواصل زمانی منظم (مانند صبح و عصر) مصرف کنید تا سطح دارو در بدن ثابت بماند.

علاوه بر مصرف همراه با غذا رعایت یک زمان مشخص در هر روز برای مصرف دارو (مثلاً هر روز ساعت ۸ صبح و ۸ شب) به حفظ نظم درمانی و اثربخشی بهتر کمک می کند.

اگر دارو را برای عفونت های روده ای به صورت تک دوز مصرف می کنید می توانید آن را در هر زمانی از روز همراه با غذا مصرف کنید.

مهم تر از زمان دقیق روز مصرف منظم دارو طبق دستور پزشک و همراه با غذا برای به حداکثر رساندن جذب آن است.

اگر در مورد بهترین زمان مصرف دارو با توجه به برنامه غذایی یا سایر داروهای خود سؤالی دارید حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

موارد احتیاط و منع مصرف آلبندازول

مصرف داروی آلبندازول در برخی شرایط نیازمند احتیاط ویژه است و در برخی موارد نیز کاملاً منع مصرف دارد.

یکی از مهم ترین موارد احتیاط در بیمارانی با سابقه بیماری های کبدی است. آلبندازول در کبد متابولیزه می شود و می تواند باعث افزایش آنزیم های کبدی شود.

در بیماران با اختلال عملکرد کبد دفع دارو ممکن است مختل شده و خطر سمیت کبدی افزایش یابد. بنابراین در این بیماران باید با احتیاط فراوان و با پایش منظم آزمایشات کبدی استفاده شود.

بیماری های مجاری صفراوی مانند انسداد مجاری صفراوی نیز می توانند بر متابولیسم و دفع دارو تأثیر بگذارند و نیازمند احتیاط هستند.

آلبندازول می تواند باعث سرکوب مغز استخوان شود که منجر به کاهش تعداد سلول های خونی مانند گلبول های سفید گلبول های قرمز و پلاکت ها می گردد.

این عارضه به ویژه در درمان های طولانی مدت جدی است. بنابراین در بیماران با سابقه اختلالات خونی یا مشکلات مغز استخوان آلبندازول باید با احتیاط فراوان و پایش منظم شمارش کامل سلول های خونی استفاده شود.

در صورت بروز تغییرات قابل توجه در نتایج آزمایشات خونی ممکن است نیاز به قطع موقت یا دائم دارو باشد.

در بیماران مبتلا به نوروسیستیسرکوزیس درمان با آلبندازول می تواند باعث مرگ انگل ها در مغز و ایجاد واکنش التهابی شود.

این التهاب ممکن است منجر به تشدید علائم نورولوژیک مانند تشنج افزایش فشار داخل جمجمه و علائم کانونی شود. بنابراین در این بیماران درمان اغلب با کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و داروهای ضد تشنج همراه است و پایش دقیق وضعیت بیمار ضروری است.

قبل از شروع درمان نوروسیستیسرکوزیس بررسی از نظر وجود ضایعات در شبکیه چشم توصیه می شود زیرا مرگ انگل در شبکیه می تواند باعث آسیب بینایی شود.

مصرف آلبندازول در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه اول منع مصرف دارد مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که فواید درمان برای مادر بر خطرات احتمالی برای جنین برتری دارد.

در زنان در سنین باروری انجام تست بارداری قبل از شروع درمان و استفاده از روش های پیشگیری از بارداری مؤثر در طول درمان و تا یک ماه پس از آن توصیه می شود.

موارد منع مصرف مطلق آلبندازول شامل حساسیت شناخته شده به آلبندازول یا سایر داروهای هم خانواده آن (بنزیمیدازول ها مانند مبندازول) است.

در صورت بروز علائم واکنش آلرژیک مانند بثورات پوستی خارش تورم (به خصوص در صورت زبان و گلو) یا مشکل در تنفس مصرف دارو باید فوراً قطع و کمک پزشکی دریافت شود.

مصرف آلبندازول در کودکان زیر یک سال برای برخی موارد خاص ممکن است نیاز به احتیاط بیشتری داشته باشد و باید با نظر پزشک متخصص اطفال صورت گیرد.

همواره قبل از شروع مصرف آلبندازول پزشک را در جریان سوابق پزشکی بیماری های زمینه ای و تمام داروهایی که مصرف می کنید قرار دهید تا پزشک بتواند با در نظر گرفتن تمام شرایط بهترین تصمیم را برای درمان شما اتخاذ کند.

عوارض داروی آلبندازول

مانند بسیاری از داروها آلبندازول نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. شدت و نوع عوارض می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و به دوز دارو و طول دوره درمان نیز بستگی دارد.

اغلب عوارض جانبی ناشی از مصرف آلبندازول خفیف و گذرا هستند و با ادامه درمان یا پس از قطع دارو برطرف می شوند.

با این حال برخی عوارض جانبی جدی تر نیز ممکن است رخ دهند که نیازمند توجه فوری پزشکی هستند.

آگاهی از عوارض احتمالی به بیماران کمک می کند تا در صورت بروز هرگونه علامت غیرعادی سریعاً با پزشک خود تماس بگیرند.

عوارض جانبی رایج

شایع ترین عوارض جانبی ناشی از مصرف آلبندازول معمولاً خفیف هستند و شامل موارد زیر می باشند:

سردرد یکی از رایج ترین عوارض است که اغلب خفیف بوده و با مسکن های معمول قابل کنترل است.

حالت تهوع و استفراغ نیز ممکن است رخ دهند به خصوص در ابتدای درمان. مصرف دارو همراه با غذا می تواند به کاهش این عوارض کمک کند.

درد یا ناراحتی در ناحیه شکم نیز یکی دیگر از عوارض گوارشی شایع است.

احساس سرگیجه یا سبکی سر ممکن است در برخی افراد دیده شود.

ریزش مو (آلوپسی) یک عارضه کمتر شایع اما ممکن است به خصوص در درمان های طولانی مدت. این ریزش مو معمولاً پس از قطع دارو برگشت پذیر است.

تب خفیف نیز ممکن است در برخی بیماران به ویژه در درمان عفونت های سیستمیک رخ دهد.

این عوارض جانبی معمولاً نیازی به قطع دارو ندارند مگر اینکه شدید باشند یا ادامه یابند. در صورت نگرانی در مورد هر یک از این علائم با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

عوارض جانبی جدی

اگرچه نادر هستند اما برخی عوارض جانبی جدی ممکن است در اثر مصرف آلبندازول رخ دهند که نیازمند مراجعه فوری پزشکی می باشند:

مشکلات کبدی: آلبندازول می تواند باعث افزایش آنزیم های کبدی یا در موارد نادر نارسایی حاد کبد شود. علائم شامل زرد شدن پوست و چشم ها (یرقان) ادرار تیره مدفوع روشن درد شدید در سمت راست بالای شکم و خستگی غیرمعمول است.

سرکوب مغز استخوان: این عارضه می تواند منجر به کاهش تعداد گلبول های سفید (افزایش خطر عفونت) گلبول های قرمز (کم خونی خستگی ضعف) و پلاکت ها (افزایش خطر کبودی و خونریزی آسان) شود. علائم عفونت مانند تب لرز و گلودرد شدید یا علائم خونریزی غیرمعمول باید جدی گرفته شوند.

مشکلات سیستم عصبی مرکزی (به ویژه در بیماران نوروسیستیسرکوزیس): تشدید علائم نورولوژیک مانند سردرد شدید و مداوم تشنج گیجی تغییرات بینایی سفتی گردن یا علائم کانونی جدید می تواند ناشی از واکنش التهابی در مغز باشد.

واکنش های آلرژیک شدید: اگرچه نادر اما واکنش های آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) ممکن است رخ دهند. علائم شامل بثورات پوستی گسترده کهیر خارش شدید تورم صورت لب ها زبان یا گلو مشکل در تنفس یا بلع و سرگیجه شدید است.

مشکلات کلیوی: در موارد بسیار نادر نارسایی حاد کلیه گزارش شده است. علائم ممکن است شامل تغییر در میزان ادرار تولیدی باشد.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم جدی مصرف آلبندازول را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید یا با اورژانس تماس بگیرید.

تداخل دارویی آلبندازول

آلبندازول ممکن است با برخی داروها یا مواد غذایی تداخل داشته باشد که این تداخلات می توانند بر اثربخشی آلبندازول یا داروهای دیگر تأثیر بگذارند و یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهند.

اهمیت دارد که قبل از شروع مصرف آلبندازول پزشک یا داروساز را از تمام داروهایی که مصرف می کنید از جمله داروهای تجویزی بدون نسخه محصولات گیاهی و مکمل ها مطلع سازید.

برخی داروها می توانند باعث کاهش سطح آلبندازول در خون شوند که این امر ممکن است اثربخشی آن را در درمان عفونت های سیستمیک کاهش دهد.

این داروها معمولاً داروهایی هستند که آنزیم های متابولیزه کننده دارو در کبد را القا می کنند. مثال هایی از این داروها شامل برخی داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین فنوباربیتال و فنی توئین هستند.

ریتوناویر که یک داروی ضد ویروس مورد استفاده در درمان HIV است نیز می تواند سطح آلبندازول را کاهش دهد.

در صورت مصرف همزمان آلبندازول با این داروها پزشک ممکن است نیاز به تنظیم دوز آلبندازول یا پایش دقیق تر پاسخ به درمان داشته باشد.

از سوی دیگر برخی مواد می توانند سطح آلبندازول را در خون افزایش دهند که این امر ممکن است خطر عوارض جانبی را بالا ببرد. مصرف همراه با غذای پرچرب فراهمی زیستی آلبندازول را افزایش می دهد که این اثر در واقع برای درمان عفونت های سیستمیک مطلوب است اما در دوزهای بالاتر باید با احتیاط همراه باشد.

آب گریپ فروت نیز می تواند بر متابولیسم برخی داروها از جمله آلبندازول تأثیر بگذارد و سطح آن را افزایش دهد. بنابراین توصیه می شود در طول درمان با آلبندازول از مصرف آب گریپ فروت خودداری شود.

آلبندازول ممکن است بر سطح برخی داروهای دیگر نیز تأثیر بگذارد. به عنوان مثال ممکن است سطح پلاسمایی دگزامتازون پرازیکوانتل و تئوفیلین را افزایش دهد.

در جدول زیر برخی تداخلات دارویی مهم آلبندازول آورده شده است:

داروی تداخل کننده	نوع تداخل	تأثیر بر آلبندازول	نکات مهم
کاربامازپین فنوباربیتال فنی توئین	القای آنزیم های کبدی	کاهش سطح آلبندازول فعال	پایش پاسخ درمانی تنظیم دوز آلبندازول
ریتوناویر	القای آنزیم های کبدی	کاهش سطح آلبندازول فعال	پایش پاسخ درمانی تنظیم دوز آلبندازول
آب گریپ فروت	مهار آنزیم های متابولیزه کننده	افزایش سطح آلبندازول فعال	توصیه به عدم مصرف همزمان
غذای پرچرب	افزایش جذب	افزایش سطح آلبندازول فعال	توصیه به مصرف همزمان برای عفونت های سیستمیک
دگزامتازون پرازیکوانتل تئوفیلین	نامشخص	افزایش سطح این داروها	پایش عوارض جانبی داروهای همزمان

لیست فوق جامع نیست و تداخلات دیگری نیز ممکن است رخ دهد. همواره با پزشک یا داروساز خود در مورد تداخلات احتمالی مشورت کنید.

مصرف قرص آلبندازول در بارداری و شیردهی

مصرف داروها در دوران بارداری و شیردهی همواره نیازمند احتیاط فراوان و ارزیابی دقیق نسبت فواید به خطرات احتمالی است.

آلبندازول در مطالعات حیوانی نشان داده است که می تواند باعث تراتوژنیسیته (ایجاد ناهنجاری در جنین) شود.

به همین دلیل مصرف آلبندازول در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه اول که اندام های جنین در حال شکل گیری هستند به طور کلی توصیه نمی شود و منع مصرف دارد.

اگرچه داده های انسانی از مطالعات محدود نشان دهنده خطر قطعی برای نقایص مادرزادی عمده پس از مصرف تک دوز در اواخر بارداری یا دوزهای متعدد در سه ماهه اول نیست اما به دلیل پتانسیل تراتوژنیسیته مشاهده شده در حیوانات احتیاط در این دوران ضروری است.

در زنانی که در سنین باروری قرار دارند و قصد مصرف آلبندازول را دارند توصیه می شود قبل از شروع درمان تست بارداری انجام دهند تا از عدم بارداری اطمینان حاصل شود.

همچنین استفاده از روش های پیشگیری از بارداری مؤثر در طول دوره درمان با آلبندازول و حداقل تا یک ماه پس از اتمام درمان قویاً توصیه می شود.

در شرایطی که عفونت انگلی جدی و تهدیدکننده حیات مادر باشد و هیچ درمان جایگزین ایمن تری در دسترس نباشد پزشک ممکن است با در نظر گرفتن تمام جوانب مصرف آلبندازول را در سه ماهه دوم یا سوم بارداری تجویز کند.

در این موارد تصمیم گیری باید توسط پزشک متخصص و با اطلاع کامل بیمار از خطرات احتمالی صورت گیرد.

اگر در حین مصرف آلبندازول متوجه بارداری شدید فوراً مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید تا در مورد ادامه درمان یا تغییر دارو تصمیم گیری شود و شما را از خطرات احتمالی برای جنین آگاه سازد.

تاثیر قرص آلبندازول در شیردهی

اطلاعات در مورد میزان ترشح آلبندازول و متابولیت فعال آن (آلبندازول سولفوکسید) در شیر مادر محدود است اما برخی گزارش ها نشان می دهند که غلظت دارو در شیر مادر پایین است.

هیچ گزارشی مبنی بر بروز عوارض جانبی نامطلوب در نوزادان شیرخوار که مادرانشان آلبندازول مصرف کرده اند به طور گسترده منتشر نشده است.

با این حال به دلیل کمبود اطلاعات جامع و برای احتیاط بیشتر مصرف آلبندازول در دوران شیردهی بدون مشورت با پزشک توصیه نمی شود.

پزشک با در نظر گرفتن نیاز بالینی مادر به مصرف دارو نوع و شدت عفونت سن و سلامت نوزاد و فواید تغذیه با شیر مادر در مورد ادامه یا قطع شیردهی یا انتخاب داروی جایگزین تصمیم گیری خواهد کرد.

در برخی موارد پزشک ممکن است توصیه به قطع موقت شیردهی در طول دوره درمان با آلبندازول کند.

مادران شیرده باید هرگونه سؤال یا نگرانی در مورد مصرف آلبندازول و تأثیر آن بر نوزاد خود را با پزشک یا متخصص اطفال در میان بگذارند.

شرایط نگهداری داروی Albendazole

نگهداری صحیح داروی آلبندازول برای حفظ کیفیت و اثربخشی آن ضروری است.

به طور کلی قرص ها و سوسپانسیون آلبندازول باید در دمای اتاق نگهداری شوند. دمای اتاق معمولاً بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد در نظر گرفته می شود.

از نگهداری دارو در دماهای بسیار بالا یا پایین خودداری کنید.

دارو باید به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری شود. قرار گرفتن در معرض نور و رطوبت می تواند باعث تجزیه دارو و کاهش اثربخشی آن گردد.

بسته بندی دارو را محکم بسته نگه دارید تا از ورود هوا و رطوبت جلوگیری شود.

دارو را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید. حمام به دلیل رطوبت بالا مکان مناسبی برای نگهداری داروها نیست.

بسیار مهم است که داروی آلبندازول و سایر داروها همواره دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شوند.

قفسه های بالا یا کمد های قفل دار مکان های مناسبی برای نگهداری داروها هستند تا از دسترسی تصادفی جلوگیری شود.

تاریخ انقضای دارو را بررسی کنید و از مصرف دارویی که تاریخ انقضای آن گذشته است خودداری نمایید. داروهای تاریخ گذشته ممکن است اثربخشی خود را از دست داده باشند یا حتی مضر باشند.

در صورت داشتن هرگونه سؤال در مورد نحوه نگهداری صحیح داروی آلبندازول با داروساز خود مشورت کنید.

داروهای اضافی یا تاریخ گذشته را به روش صحیح و مطابق با دستورالعمل های محلی دفع کنید و آن ها را در فاضلاب یا سطل زباله معمولی نریزید مگر اینکه دستورالعمل خاصی وجود داشته باشد.

راهنمای مراجعه به پزشک

قرص آلبندازول یک داروی مؤثر و مهم برای درمان انواع عفونت های انگلی است اما مصرف آن نیازمند تشخیص دقیق بیماری و تجویز پزشک متخصص است.

اگر علائمی دارید که مشکوک به عفونت انگلی هستند مانند مشکلات گوارشی مداوم کاهش وزن بی دلیل خارش (به خصوص در ناحیه مقعد) یا سابقه سفر به مناطق با شیوع بالای بیماری های انگلی باید به پزشک مراجعه کنید.

پزشک با گرفتن شرح حال کامل انجام معاینه فیزیکی و در صورت لزوم درخواست آزمایشات تشخیصی (مانند آزمایش مدفوع برای بررسی تخم یا انگل آزمایش خون برای آنتی بادی ها یا شمارش سلول های خونی و تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی برای عفونت های سیستمیک) نوع انگل و شدت عفونت را تشخیص می دهد.

بر اساس تشخیص پزشک تصمیم می گیرد که آیا آلبندازول داروی مناسبی برای شما است یا خیر و در صورت نیاز دوز مناسب طول دوره درمان و نحوه مصرف آن را تعیین می کند.

قبل از شروع مصرف آلبندازول پزشک را در جریان تمام سوابق پزشکی خود از جمله بیماری های زمینه ای (به ویژه بیماری های کبدی خونی یا مشکلات مغز استخوان) حساسیت ها (به ویژه به آلبندازول یا سایر داروهای ضد انگل) و بارداری یا شیردهی قرار دهید.

همچنین لیست کاملی از تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید را به پزشک ارائه دهید تا از تداخلات دارویی احتمالی پیشگیری شود.

در طول دوره درمان با آلبندازول به دقت دستورالعمل های پزشک را رعایت کنید و دوره درمان را کامل کنید.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی چه خفیف و چه جدی فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

درمان عفونت های انگلی به خصوص انواع پیچیده مانند نوروسیستیسرکوزیس و کیست هیداتید ممکن است نیازمند پایش منظم وضعیت بیمار و انجام آزمایشات دوره ای باشد. حتماً در تمام نوبت های پیگیری و آزمایشات تجویز شده توسط پزشک شرکت کنید.

هرگز دوز دارو را به صورت خودسرانه تغییر ندهید یا مصرف آن را قطع نکنید.

به یاد داشته باشید که آلبندازول فقط برای درمان عفونت های انگلی خاص مؤثر است و نباید برای درمان سایر انواع عفونت ها (مانند عفونت های باکتریایی یا ویروسی) استفاده شود.

در نهایت اگر پس از اتمام دوره درمان علائم بیماری شما بهبود نیافت یا بدتر شد مجدداً به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

کاربرد قرص آلبندازول برای حیوانات چیست؟

آلبندازول در دامپزشکی برای درمان عفونت های انگلی در حیوانات به ویژه دام هایی مانند گاو و گوسفند کاربرد دارد. این دارو علیه انواع کرم های گرد و نواری در حیوانات مؤثر است و به کنترل و درمان بیماری های انگلی در آن ها کمک می کند.

آیا مصرف قرص آلبندازول در بارداری خطرناک است؟

بله مصرف آلبندازول در دوران بارداری به خصوص سه ماهه اول به دلیل خطر آسیب به جنین توصیه نمی شود و معمولاً منع مصرف دارد. در صورت نیاز ضروری در سه ماهه های بعدی باید با تجویز و نظارت دقیق پزشک متخصص صورت گیرد.

در صورت فراموشی یک دوز آلبندازول چه باید کرد؟

در صورت فراموش کردن یک دوز به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و برنامه عادی خود را ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده دوز بعدی را دو برابر نکنید.

مقدار مصرف قرص آلبندازول چقدر است؟

مقدار مصرف آلبندازول بسیار متغیر است و به نوع انگل شدت عفونت سن و وزن بیمار بستگی دارد. برای عفونت های روده ای معمولاً یک تک دوز ۴۰۰ میلی گرم است اما برای عفونت های سیستمیک ممکن است دوز ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم در روز برای دوره های طولانی تری تجویز شود. دوز دقیق را فقط پزشک تعیین می کند.

بهترین زمان برای مصرف قرص آلبندازول چه موقع است؟

بهترین زمان برای مصرف قرص آلبندازول معمولاً همراه با غذا به ویژه یک وعده غذایی حاوی چربی است. این کار به افزایش جذب دارو از دستگاه گوارش و بهبود اثربخشی آن کمک می کند. مصرف دارو در ساعت مشخصی هر روز نیز توصیه می شود.