علایم سکته مغزی

علائم سکته مغزی: شناخت درمان و پیشگیری

سکته مغزی وضعیتی جدی و ناگهانی است که در اثر انسداد یا پارگی رگ های خونی مغز اتفاق می افتد و جریان خون به بخشی از مغز را مختل می کند. این اتفاق می تواند به آسیب سلول های مغزی منجر شود و توانایی های فیزیکی شناختی و گفتاری فرد را به خطر بیاندازد.

مهم ترین علائم سکته مغزی

تشخیص به موقع سکته مغزی برای درمان موثر و جلوگیری از عوارض جانبی ضروری است. علائم سکته مغزی می تواند ناگهانی و شدید باشد و شامل موارد زیر است:

• ضعف یا بی حسی در صورت بازو یا پا: به خصوص در یک طرف بدن
• مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار: ممکن است فرد لکنت داشته باشد کلمات را اشتباه تلفظ کند یا نتواند به طور کامل جملات را بیان کند.
• اختلال دید: از دست دادن ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم
• سردرد شدید و ناگهانی: که بدون دلیل مشخصی رخ می دهد.
• مشکل در راه رفتن: عدم تعادل سرگیجه و افتادن ناگهانی
• تغییر در سطح هوشیاری: گیجی خواب آلودگی یا بیهوشی

توجه: هر گونه تغییر ناگهانی در وضعیت جسمی یا ذهنی فرد به خصوص اگر با علائم ذکر شده همراه باشد می تواند نشانه سکته مغزی باشد. در این موارد فورا با اورژانس تماس بگیرید.

انواع سکته مغزی

دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد:

• سکته مغزی ایسکمیک: که شایع ترین نوع سکته مغزی است به دلیل انسداد رگ خونی مغز اتفاق می افتد. این انسداد اغلب به دلیل لخته خون رخ می دهد که جریان خون به مغز را مختل می کند.
• سکته مغزی هموراژیک: این نوع سکته مغزی ناشی از پارگی رگ خونی مغز است که خونریزی در مغز را به دنبال دارد.

تشخیص سکته مغزی

تشخیص سکته مغزی توسط پزشک انجام می شود و شامل معاینه فیزیکی انجام آزمایشات تصویربرداری و بررسی سابقه پزشکی بیمار است.

• معاینه فیزیکی: شامل بررسی علائم بالینی و ارزیابی توانایی های حرکتی شناختی و گفتاری بیمار است.
• آزمایشات تصویربرداری: از جمله سی تی اسکن مغز (CT scan) و MRI مغز (magnetic resonance imaging) برای بررسی دقیق تر وضعیت مغز و تشخیص نوع سکته مغزی استفاده می شود.
• بررسی سابقه پزشکی: شامل جمع آوری اطلاعات در مورد بیماری های قبلی داروهایی که بیمار مصرف می کند و عادات زندگی او است.

درمان سکته مغزی

هدف اصلی درمان سکته مغزی محدود کردن آسیب مغزی و جلوگیری از عوارض جانبی است. درمان به نوع سکته مغزی شدت آن و شرایط بیمار بستگی دارد.

• درمان دارویی: شامل داروهای انحلال دهنده لخته خون (ترومبولیتیک) برای سکته مغزی ایسکمیک و داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از تشکیل لخته خون جدید است.
• جراحی: در برخی موارد از جمله سکته مغزی هموراژیک یا انسداد شدید رگ های خونی ممکن است جراحی لازم باشد.
• توانبخشی: بعد از سکته مغزی بیمار به توانبخشی نیاز دارد تا توانایی های از دست رفته خود را بازیابد. توانبخشی شامل فیزیوتراپی کاردرمانی و گفتار درمانی است.

عوامل خطرساز برای سکته مغزی

عوامل متعددی وجود دارند که خطر سکته مغزی را افزایش می دهند. از جمله:

• سن: احتمال ابتلا به سکته مغزی با افزایش سن افزایش می یابد.
• سابقه خانوادگی سکته مغزی: داشتن سابقه خانوادگی سکته مغزی خطر ابتلا به آن را افزایش می دهد.
• فشار خون بالا: فشار خون بالا یکی از عوامل مهم خطر ابتلا به سکته مغزی است.
• دیابت: دیابت خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.
• کلسترول بالا: کلسترول بالا می تواند منجر به تصلب شرایین و انسداد رگ های خونی شود که خطر سکته مغزی را افزایش می دهد.
• چاقی: چاقی خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.
• سیگار: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.
• مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.
• عدم تحرک: عدم تحرک و کم تحرکی خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.

راهکارهای خانگی برای پیشگیری از سکته مغزی

در کنار رعایت توصیه های پزشکی برخی راهکارهای خانگی نیز می تواند به پیشگیری از سکته مغزی کمک کند.

• تغذیه سالم: مصرف میوه ها سبزیجات غلات کامل و پروتئین های کم چرب و محدود کردن مصرف چربی های اشباع شده شکر و نمک می تواند به حفظ سلامتی قلب و عروق و کاهش خطر سکته مغزی کمک کند.
• ورزش منظم: ورزش منظم به خصوص ورزش هوازی مانند پیاده روی دوچرخه سواری و شنا می تواند به کاهش فشار خون حفظ وزن سالم و کاهش خطر سکته مغزی کمک کند.
• کنترل وزن: حفظ وزن سالم به خصوص در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی می تواند به کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی کمک کند.
• قطع مصرف دخانیات: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سکته مغزی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد بنابراین ترک سیگار بسیار مهم است.
• مدیریت استرس: استرس خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد. تکنیک های مدیریت استرس مانند یوگا مدیتیشن و تنفس عمیق می تواند به کاهش استرس و حفظ سلامتی کمک کند.
• کنترل فشار خون و قند خون: کنترل فشار خون و قند خون در افراد مبتلا به دیابت می تواند به کاهش خطر سکته مغزی کمک کند.

جدول علائم سکته مغزی

علائم سکته مغزی	توضیحات
ضعف یا بی حسی در صورت بازو یا پا	به خصوص در یک طرف بدن
مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار	لکنت اشتباه تلفظ کردن کلمات یا ناتوانی در بیان کامل جملات
اختلال دید	از دست دادن ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم
سردرد شدید و ناگهانی	بدون دلیل مشخصی رخ می دهد
مشکل در راه رفتن	عدم تعادل سرگیجه و افتادن ناگهانی
تغییر در سطح هوشیاری	گیجی خواب آلودگی یا بیهوشی

نتیجه گیری

سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است که نیاز به مراقبت فوری دارد. تشخیص به موقع و شروع درمان موثر می تواند از آسیب مغزی و عوارض جانبی آن جلوگیری کند. رعایت شیوه زندگی سالم و پیشگیری از عوامل خطر می تواند احتمال ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهد.

پرسش و پاسخ

• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
  اگر هرگونه علائم ناگهانی و غیر عادی در بدن خود به خصوص علائم سکته مغزی مشاهده کردید فورا با اورژانس تماس بگیرید.
• آیا سکته مغزی قابل پیشگیری است؟
  بله با تغییر شیوه زندگی مانند تغذیه سالم ورزش منظم کنترل وزن ترک سیگار و مدیریت استرس می توان خطر ابتلا به سکته مغزی را به طور قابل توجهی کاهش داد.
• عوارض سکته مغزی چیست؟
  عوارض سکته مغزی می تواند شامل ضعف یا فلج اختلال در گفتار و بلع اختلالات شناختی افسردگی و مشکلات رفتاری باشد.