سوالات قاضی در جلسه تمکین

سوالات قاضی در جلسه تمکین: راهنمای کامل برای فهمیدن این روند حقوقی

احتمالا شما هم بارها در فیلم ها و سریال ها صحنه هایی از دادگاه خانواده را دیده اید که زوج ها بر سر طلاق یا حضانت فرزند با هم درگیر هستند. اما یک روند حقوقی دیگر به نام تمکین وجود دارد که شاید کمتر به گوشتان خورده باشد. تمکین در واقع به معنی تبعیت زن از شوهر در زندگی مشترک است و به همین خاطر بسیاری از زوج ها آن را با زور و اجبار و تبعیض مرتبط می دانند.

اما قبل از قضاوت در مورد این موضوع بهتر است اطلاعات دقیقی درباره تمکین به دست آوریم.

تمکین چیست؟

تمکین به معنی تبعیت زن از شوهر در زندگی مشترک است. این تبعیت شامل شرایطی مثل زندگی در کنار شوهر اطاعت از دستورات او در چارچوب عرف و شرع و رفتار با محبت و صمیمانه با او است.

چه زمانی درخواست تمکین مطرح می شود؟

درخواست تمکین زمانی مطرح می شود که زن از اجابت خواسته های مشروع شوهر خود در زندگی مشترک خودداری کند.

اما سوال اینجاست که چه خواسته هایی مشروع هستند؟

در اینجا چند نمونه از خواسته های مشروع شوهر در زندگی مشترک آورده شده است:

• زندگی مشترک در کنار همسر
• رفتار با محبت و صمیمانه با همسر
• اطاعت از دستورات همسر در چارچوب عرف و شرع
• نگهداری و تربیت فرزندان
• شرکت در مراسم خانوادگی

نکته مهم: این خواسته ها باید در چارچوب عرف و شرع باشد و مخالف با قوانین و مقررات کشور نباشد.

چه زمانی تمکین الزامی نیست؟

در برخی شرایط زن مجبور به تمکین از شوهر نیست.

این شرایط عبارتند از:

• وجود عسر و حرج برای زن: به این معنی که تمکین زن به ضرر و زیان او یا به خطر افتادن سلامت او منجر شود.
• عدم توانایی زن در تمکین: به این معنی که زن به دلیل مشکلات جسمی یا روحی نمی تواند به خواسته های شوهر خود عمل کند.
• وجود سوء رفتار از جانب شوهر: به این معنی که شوهر رفتار غیرعرفی و غیرقانونی با زن داشته باشد که زن را به تمکین از او ترغیب نکند.
• وجود اختلافات جدی بین زن و شوهر: به این معنی که حل اختلافات ممکن نباشد و زندگی مشترک احتمالا به شکست خواهد انجامید.

به یاد داشته باشید که این شرایط باید توسط قاضی بررسی شود تا مشخص شود که آیا زن مجبور به تمکین** است یا خیر.

سوالات قاضی در جلسه تمکین

در جلسه تمکین قاضی به طور معمول چند سوال از زن و شوهر می پرسد. این سوالات برای تعیین دلیل عدم تمکین زن و بررسی دلایل شوهر برای درخواست تمکین است.

سوالات متداول قاضی در جلسه تمکین:

• چه مدت است که زندگی مشترک را ترک کرده اید؟
• دلیل عدم تمکین شما از شوهرتان چیست؟
• آیا از رفتار شوهرتان ناراضی هستید؟
• آیا تمایل به زندگی مشترک با همسرتان دارید؟
• آیا شرایطی را برای تمکین خودتان دارید؟
• آیا شوهرتان در ایفای وظایف خود در زندگی مشترک کوتاهی می کند؟

در جدول زیر نمونه هایی از سوالات قاضی در جلسه تمکین و پاسخ های زن و شوهر به آنها آورده شده است:

سوال قاضی	پاسخ زن	پاسخ شوهر
چه مدت است که زندگی مشترک را ترک کرده اید؟	حدود دو ماه است.	حدود سه ماه است.
دلیل عدم تمکین شما از شوهرتان چیست؟	رفتارهای غیرعرفی و غیرقانونی شوهرم همراه با توهین و تحقیر مداوم	عدم تمکین همسرم به وظایف همسرانه مانند نگهداری و تربیت فرزندان
آیا از رفتار شوهرتان ناراضی هستید؟	بله همیشه رفتارهای او برای من آزاردهنده بوده است.	بله همسر من وظایف خود را به درستی انجام نمی دهد.
آیا تمایل به زندگی مشترک با همسرتان دارید؟	در حال حاضر با وجود این رفتارها من تمایلی به زندگی مشترک با همسرم ندارم.	بله من تمایل به زندگی مشترک با همسرم دارم.
آیا شرایطی را برای تمکین خودتان دارید؟	بله من در صورتی به زندگی مشترک بازمی گردم که شوهرم رفتار خود را اصلاح کند.	من همیشه آماده به پذیرش همسرم در خانه خودم هستم.

در نهایت قاضی بر اساس دلایل زن و شوهر و با توجه به عرف و شرع حکم تمکین را صادر می کند.

تمکین از نظر قانون

در ایران قانون تمکین را در مطالعه زندگی مشترک ضروری می داند و در موارد عدم تمکین زن از شوهر خود در زندگی مشترک ممکن است شوهر از طریق دادگاه خانواده درخواست تمکین کند.

اما قانون در خصوص تمکین شروطی را در نظر گرفته است که زن مجبور به تمکین نمی شود از جمله:

• وجود عسر و حرج برای زن: اگر زن اثبات کند که تمکین از شوهر خود به ضرر و زیان او یا به خطر افتادن سلامت او منجر می شود.
• عدم توانایی زن در تمکین: اگر زن به دلیل مشکلات جسمی یا روحی نمی تواند به خواسته های شوهر خود عمل کند.
• سوء رفتار شوهر با زن: اگر شوهر رفتار غیرعرفی و غیرقانونی با زن داشته باشد.

در مواردی که قاضی وجود عسر و حرج برای زن را اثبات کند یا سوء رفتار شوهر را ثابت دیده باشد حکم به عدم تمکین زن صادر می کند. در غیر این صورت قاضی حکم به تمکین زن از شوهر خود صادر می کند.

نکات مهم در مورد تمکین

• تمکین یک مسئله حقوقی است و به هیچ وجه نباید به عنوان ابزاری برای زور و اجبار زن به تمکین از شوهر خود استفاده شود.
• اگر زن از تمکین از شوهر خود خودداری کند شوهر می تواند به دادگاه خانواده مراجعه و درخواست تمکین کند.
• قاضی در جلسه تمکین به دلایل زن و شوهر گوش می دهد و بر اساس قانون و عرف حکم صادر می کند.
• تمکین محدود به زندگی مشترک در خانه شوهر نیست و شامل رفتار با محبت و صمیمانه با او و اطاعت از دستورات او در چارچوب عرف و شرع است.
• در صورت وجود مشکلات جدی در زندگی مشترک که حل آنها ممکن نباشد تمکین معنی خود را از دست می دهد و احتمالا زندگی مشترک به شکست خواهد انجامید.

نتیجه گیری

تمکین یک موضوع حقوقی است که باید در چارچوب قانون و عرف بررسی شود. این موضوع نباید به عنوان ابزاری برای زور و اجبار زن به تمکین از شوهر خود استفاده شود. در صورت وجود مشکلات جدی در زندگی مشترک که حل آنها ممکن نباشد تمکین معنی خود را از دست می دهد و احتمالا زندگی مشترک به شکست خواهد انجامید.

پرسش و پاسخ

1. آیا زن می تواند با وجود حکم تمکین از خانه شوهر خود خارج شود؟

در صورت وجود عسر و حرج برای زن یا سوء رفتار شوهر با زن قاضی می تواند حکم به عدم تمکین زن صادر کند و زن می تواند با وجود حکم تمکین از خانه شوهر خود خارج شود.

2. آیا زن در صورت عدم تمکین حق دریافت نفقه را از دست می دهد؟

در صورت عدم تمکین زن از شوهر خود زن حق دریافت نفقه را از دست نمی دهد.

3. آیا شوهر می تواند به دلیل عدم تمکین زن او را به دادگاه خانواده بکشاند؟

بله در صورت عدم تمکین زن از شوهر خود شوهر می تواند به دادگاه خانواده مراجعه و درخواست تمکین کند.