حق ارتفاق

حق ارتفاق: چطور از ملک همسایه برای نیاز خودمون استفاده کنیم؟

حق ارتفاق یعنی استفاده از ملک دیگری برای نیاز و منافع خودمون بدون اینکه صاحب ملک مزبور رو صاحب مالکیتش کنیم. یعنی مثل اجاره نیست که مالکیت به طور موقت به شخص دیگری واگذار بشه بلکه فقط برای یک هدف خاص و به طور دائمی از یک قسمت از ملک یا از خدمتاتی که ملک ارائه میده استفاده میکنیم.

اما حق ارتفاق چه جور استفاده ای رو مجاز میدونه؟

مثلا اگه تو یک محله کوچه ای تنگ زندگی میکنید و ماشینتون میتونه از درِ ملک همسایه عبور کنه یا اگه ملک شما به آب دسترسی نداره و می خواهید از چاه همسایه آب برداشت کنید یا اگه می خواهید یک خط برق از ملک همسایه عبور دهید در هر سه مورد می تونید حق ارتفاق رو در نظر بگیر ید.

انواع حق ارتفاق:

حق ارتفاق به دو دسته اصلی تقسیم میشه:

• حق ارتفاق بر ملک: این نوع ارتفاق به استفاده از یک قسمت از ملک دیگری برای اهداف خاص اطلاق میشه. مثل عبور از ملک دیگری ساخت دیوار مشترک ساخت مخزن آب مشترک یا استفاده از چاه آب همسایه.

• حق ارتفاق بر خدمات: این نوع ارتفاق به استفاده از خدماتی که یک ملک ارائه میده اطلاق میشه. مثل استفاده از آب چاه استفاده از خط برق استفاده از راه گذر یا استفاده از آب قنات.

چطور حق ارتفاق رو بدست میاریم؟

حق ارتفاق را می توان به دو روش بدست آورد:

• قرارداد: در این روش دو طرف قرارداد حق ارتفاق رو به طور شفاهی یا کتبی با هم توافق میکنند.
• قانون: در این روش حق ارتفاق بر اساس قانون و بدون نیاز به قرارداد به وجود میاد. مثل حق ارتفاق بر راه عمومی که به طور اتوماتیک برای همه وجود داره.

شرایط ایجاد حق ارتفاق:

برای ایجاد حق ارتفاق باید چند شرایط رعایت بشه:

• وجود دو ملک مجزا: برای ایجاد حق ارتفاق به دو ملک مجزا نیاز است که یکی مالک و دیگری حق ارتفاق داره.
• منفعت: حق ارتفاق باید برای مالک حق ارتفاق منفعت داشته باشه.
• عدم ضرر به مالک: حق ارتفاق نباید به مالک ملک ضرر برسونه.
• تعیین نوع استفاده: نوع استفاده از ملک یا خدمت باید به طور شفاف و دقیق تعیین بشه.

مدارک مورد نیاز برای ثبت حق ارتفاق:

برای ثبت حق ارتفاق در اداره ثبت اسناد و املاک باید مدارک زیر رو ارائه کنید:

• سند مالکیت ملک مالک و ملک حق ارتفاق
• موافقت نامه مالک ملک با ایجاد حق ارتفاق
• مدارک شناسایی طرفین
• نقشه ملک با نشان دادن محل استفاده از حق ارتفاق

محدودیت های حق ارتفاق:

حق ارتفاق با وجود مزایایی که داره محدودیت هایی هم داره که در موارد زیر قابل توجه هستند:

• عدم استفاده از حق ارتفاق به منظور انتفاع: حق ارتفاق فقط برای نیاز شخصی و در حد انتفاع از ملک استفاده میشه و نباید برای کسب درآمد و انتفاع استفاده بشه.
• عدم حق تغییر در ملک: مالک حق ارتفاق حق تغییر در ملک یا ساخت و ساز در ملک را نداره.
• عدم حق فروش حق ارتفاق: مالک حق ارتفاق حق فروش حق ارتفاق را نداره مگر اینکه در قرارداد حق فروش حق ارتفاق تعیین شده باشه.
• عدم حق تغییر نوع استفاده: نوع استفاده از ملک یا خدمت قابل تغییر نیست مگر اینکه در قرارداد حق تغییر نوع استفاده تعیین شده باشه.

جدول مقایسه حق ارتفاق با اجاره:

ویژگی	حق ارتفاق	اجاره
مدت	دائمی	موقت
مالکیت	مالکیت به مالک تعلق دارد	مالکیت به مستاجر واگذار میشه
انتفاع	فقط برای نیاز شخصی	برای نیاز شخصی و کسب درآمد
تغییر	تغییر در ملک ممنوع است	تغییر در ملک مجاز است
فروش	فروش حق ارتفاق ممنوع است	فروش اجاره نامه مجاز است

فسخ حق ارتفاق:

در بعضی موارد حق ارتفاق قابل فسخ است. مثل اینکه مالک حق ارتفاق از حق خودش استفاده نکنه یا اینکه حق ارتفاق به مالک ملک ضرر برسونه.

نتیجه گیری:

حق ارتفاق یک موضوع حقوقی پیچیده است که نیاز به مشاوره با وکیل متخصص در این زمینه داره. با مطالعه این مقاله می تونید با حق ارتفاق و موارد مربوط به آن آشنا بشید اما برای تصمیم گیری نهایی باید با وکیل مشاوره کنید.

پرسش و پاسخ:

سوال 1: من می خواهم از ملک همسایه برای عبور ماشین خودم استفاده کنم. چطور می تونم این کار رو انجام بدم؟

پاسخ: برای این کار باید با صاحب ملک همسایه قرارداد حق ارتفاق را منعقد کنید و در آن نوع استفاده و شرایط آن را مشخص کنید. همچنین باید در اداره ثبت اسناد و املاک ثبت شود تا ثبت حقوقی بشه.

سوال 2: من یک چاه آب در ملک خودم دارم و همسایه می خواهد از آب چاه من استفاده کنه. چطور می تونم با او توافق کنم؟

پاسخ: برای این کار نیاز به قرارداد حق ارتفاق بر خدمات هست. در این قرارداد باید نوع استفاده از آب چاه میزان استفاده نحوه پرداخت هزینه آب و شرایط دیگر را تعیین کنید.

سوال 3: من حق ارتفاق بر ملک همسایه دارم. آیا می تونم ملک خودم را به شخص دیگری بفروشم؟

پاسخ: بله شما می توانید ملک خودتان را به شخص دیگری بفروشید اما حق ارتفاق بر ملک همسایه به صورت خودکار به خریدار انتقال پیدا نمی کند. شما باید در قرارداد فروش ملک حق ارتفاق را به طور مشخص به خریدار انتقال دهید.