جدول غذای دیابتی ها
جدول غذایی دیابتی ها: راهنمای جامع برای کنترل قند خون
دیابت یک بیماری مزمن است که بر نحوه استفاده بدن از گلوکز (قند خون) تاثیر می گذارد. در این بیماری پانکراس به اندازه کافی انسولین تولید نمی کند یا بدن به درستی به انسولین پاسخ نمی دهد. انسولین هورمونی است که به گلوکز اجازه می دهد تا وارد سلول ها شود و به عنوان منبع انرژی استفاده شود.
در صورت عدم کنترل قند خون دیابت می تواند منجر به عوارض جدی مانند بیماری های قلبی عروقی سکته مغزی آسیب عصبی نابینایی و نارسایی کلیه شود. با این حال با پیروی از یک رژیم غذایی سالم ورزش منظم و داروهای تجویز شده می توان دیابت را به طور موثری مدیریت کرد.
علائم دیابت
علائم دیابت ممکن است به آرامی ظاهر شوند و در برخی افراد اصلا وجود نداشته باشند. برخی از علائم شایع دیابت عبارتند از:
- تشنگی زیاد و دفع ادرار مکرر: هنگامی که قند خون بالا باشد بدن سعی می کند آن را از طریق ادرار دفع کند. این امر باعث افزایش تشنگی و ادرار مکرر می شود.
- گرسنگی مفرط: بدن قادر نیست به طور کامل از گلوکز برای تامین انرژی استفاده کند و بنابراین دائماً احساس گرسنگی وجود دارد.
- کاهش وزن ناگهانی: در صورت عدم استفاده مناسب از گلوکز بدن شروع به تجزیه عضلات برای انرژی می کند و این امر منجر به کاهش وزن ناگهانی می شود.
- خستگی و ضعف: نرسیدن گلوکز کافی به سلول ها باعث خستگی و ضعف می شود.
- تاری دید: قند خون بالا می تواند به رگ های خونی چشم آسیب برساند و باعث تاری دید شود.
- بهبود آهسته زخم: قند خون بالا سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند و باعث بهبود آهسته زخم ها می شود.
تشخیص دیابت
برای تشخیص دیابت پزشک معمولا آزمایش قند خون را انجام می دهد. آزمایش قند خون ناشتا و آزمایش HbA1c دو آزمایش اصلی برای تشخیص دیابت هستند.
- آزمایش قند خون ناشتا: این آزمایش مقدار قند خون را پس از 8 تا 12 ساعت ناشتا بودن اندازه گیری می کند. اگر قند خون ناشتا 126 میلی گرم بر دسی لیتر یا بالاتر باشد به معنای دیابت است.
- آزمایش HbA1c: این آزمایش میانگین قند خون شما را در طی دو تا سه ماه گذشته اندازه گیری می کند. اگر HbA1c 6.5٪ یا بالاتر باشد به معنای دیابت است.
درمان دیابت
هدف اصلی درمان دیابت کنترل قند خون در محدوده سالم است. این کار با تغییر سبک زندگی و در صورت نیاز با داروهای تجویز شده قابل انجام است.
1. رژیم غذایی:
- محدود کردن کربوهیدرات: مصرف کربوهیدرات ها به خصوص کربوهیدرات های ساده مانند قند و شیرینی جات باید محدود شود.
- افزایش مصرف فیبر: فیبر باعث کاهش سرعت جذب قند خون می شود و به حفظ قند خون در محدوده سالم کمک می کند.
- انتخاب مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین (GI): مواد غذایی با GI پایین مانند سبزیجات حبوبات میوه ها و غلات کامل باعث افزایش تدریجی و پایدار قند خون می شوند.
- مصرف پروتئین کافی: پروتئین ها به حفظ توده عضلانی و تنظیم قند خون کمک می کنند.
- مصرف چربی سالم: چربی های غیر اشباع مانند چربی های موجود در ماهی های چرب آووکادو و روغن زیتون برای سلامت قلب و عروق مفید هستند و به کنترل قند خون کمک می کنند.
- محدود کردن مصرف الکل: الکل می تواند باعث کاهش قند خون شود و در افراد مبتلا به دیابت خطرناک است.
2. ورزش:
- ورزش منظم: فعالیت بدنی به بدن کمک می کند تا از گلوکز به عنوان سوخت استفاده کند و به کنترل قند خون کمک می کند.
- حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی هوازی متوسط یا 75 دقیقه فعالیت بدنی هوازی شدید در هفته: ورزش های هوازی مانند پیاده روی دویدن شنا و دوچرخه سواری برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید هستند.
3. دارو:
- انسولین: در برخی افراد پانکراس به اندازه کافی انسولین تولید نمی کند و انسولین برای تنظیم قند خون ضروری است.
- داروهای خوراکی: برخی داروهای خوراکی نیز برای کمک به تنظیم قند خون موجود هستند.
پیشگیری از دیابت
در حالی که برخی از افراد به دلیل سابقه خانوادگی یا عوامل ژنتیکی بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند با تغییر سبک زندگی می توان از ابتلا به دیابت پیشگیری کرد.
- کاهش وزن: اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی حاوی میوه ها سبزیجات غلات کامل و پروتئین بدون چربی خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم به حفظ وزن سالم بهبود حساسیت به انسولین و کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک می کند.
راهکارهای خانگی
در کنار رژیم غذایی ورزش و داروهای تجویز شده برخی از راهکارهای خانگی نیز می توانند به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کنند.
- مصرف چای سبز: چای سبز حاوی آنتی اکسیدان های مفیدی است که به کنترل قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک می کنند.
- مصرف سیر: سیر دارای خواص ضد دیابتیک است و به کاهش سطح قند خون کمک می کند.
- مصرف دارچین: دارچین به بهبود حساسیت به انسولین کمک می کند و به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می کند.
- مصرف آلوئه ورا: آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی و ضد دیابتیک است و به تنظیم قند خون کمک می کند.
- مصرف زنجبیل: زنجبیل به کاهش سطح قند خون کمک می کند و دارای خواص ضد التهابی است.
جدول راهنمای غذا برای دیابتی ها
| گروه غذایی | مواد غذایی مجاز | مواد غذایی ممنوع | نکات |
|---|---|---|---|
| میوه ها | سیب گلابی توت فرنگی آلو پرتقال لیمو گریپ فروت انگور | موز خرما کشمش انبه انجیر کیوی | مصرف میوه با پوست به دلیل وجود فیبر مفیدتر است. |
| سبزیجات | سبزیجات برگ سبز کلم بروکلی گوجه فرنگی خیار فلفل دلمه ای پیاز قارچ بادمجان | سبزیجات نشاسته ای مانند ذرت نخود فرنگی سیب زمینی | مصرف سبزیجات با پوست به دلیل وجود فیبر مفیدتر است. |
| غلات | نان سبوس دار برنج قهوه ای جو بلغور | نان سفید برنج سفید ماکارونی | مصرف غلات سبوس دار به دلیل وجود فیبر مفیدتر است. |
| لبنیات | شیر کم چرب ماست کم چرب پنیر کم چرب | شیر پرچرب ماست پرچرب پنیر پرچرب | مصرف لبنیات کم چرب به دلیل وجود کلسیم و پروتئین مفیدتر است. |
| پروتئین | مرغ ماهی گوشت قرمز بدون چربی حبوبات تخم مرغ | گوشت قرمز پرچرب غذاهای فراوری شده | مصرف پروتئین بدون چربی مفیدتر است. |
| چربی ها | روغن زیتون روغن کنجد آووکادو ماهی های چرب | روغن پالم روغن هیدروژنه | مصرف چربی های غیر اشباع مفیدتر است. |
نتیجه گیری
دیابت یک بیماری مزمن است که با رعایت رژیم غذایی سالم ورزش منظم و داروهای تجویز شده قابل کنترل است.
پرسش و پاسخ
1. آیا می توان با رژیم غذایی و ورزش دیابت را کاملا کنترل کرد؟
در بعضی از افراد با رژیم غذایی و ورزش می توان دیابت را کاملا کنترل کرد اما در برخی دیگر نیاز به مصرف دارو نیز وجود دارد.
2. آیا می توان با مصرف برخی مواد غذایی به طور کلی از ابتلا به دیابت پیشگیری کرد؟
هیچ غذا یا مکمل غذایی برای پیشگیری کامل از دیابت وجود ندارد اما رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می توانند خطر ابتلا به دیابت را به طور قابل توجهی کاهش دهند.
3. آیا مصرف شیرین کننده های مصنوعی برای افراد مبتلا به دیابت مجاز است؟
مصرف شیرین کننده های مصنوعی با مشاوره پزشک ممکن است برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت مفید باشد اما مصرف زیاد آنها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.