بولیمیا چیست
بولیمیا: از اختلال در غذا خوردن تا راه های رهایی
بولیمیا که به عنوان اختلال پرخوری عصبی نیز شناخته می شود یک اختلال خوردن جدی و پیچیده است که عمدتاً در دوران نوجوانی و جوانی رخ می دهد. افراد مبتلا به بولیمیا چرخه های پرخوری افراطی (مصرف مقدار زیاد غذا در مدت زمان کوتاه) و رفتارهای جبرانی (مانند استفراغ استفاده از ملین ها ورزش شدید یا روزه گرفتن) را تجربه می کنند تا از افزایش وزن جلوگیری کنند.
علائم بولیمیا
علائم بولیمیا می توانند متنوع باشند و در افراد مختلف متفاوت باشند. برخی از علائم شایع این اختلال عبارتند از:
- پرخوری مکرر و غیرقابل کنترل: این حالت با مصرف مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه و احساس از دست دادن کنترل بر روی خوردن مشخص می شود.
- رفتارهای جبرانی: این رفتارها شامل استفراغ خودخواسته استفاده از ملین ها یا دیورتیک ها ورزش شدید روزه گرفتن یا مصرف داروهای لاغری می شود.
- نگرانی شدید در مورد وزن و شکل ظاهری بدن: افراد مبتلا به بولیمیا معمولاً در مورد وزن شکل بدن و چاق شدن خود نگرانی شدید دارند.
- احساس گناه و شرم: بعد از پرخوری افراد مبتلا به بولیمیا ممکن است احساس گناه و شرم شدیدی را تجربه کنند.
- عزت نفس پایین: این افراد معمولاً عزت نفس پایینی دارند و ممکن است تصویری منفی از خود داشته باشند.
- اختلالات خلقی: احساسات شدید مانند افسردگی اضطراب و تحریک پذیری از علائم دیگر این بیماری هستند.
- اختلالات فیزیکی: استفراغ مکرر می تواند به دندان ها مری و سایر اعضای بدن آسیب برساند.
تشخیص بولیمیا
تشخیص بولیمیا توسط یک متخصص سلامت روان مانند روانپزشک یا روانشناس انجام می شود. برای تشخیص این اختلال متخصص تاریخچه پزشکی فرد را بررسی می کند و با او در مورد علائم و رفتارهایش صحبت می کند. همچنین ممکن است برای ارزیابی وضعیت سلامت جسمانی فرد آزمایش های خون و عکس برداری تجویز شود.
معیارهای تشخیصی بولیمیا
طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) تشخیص بولیمیا مستلزم وجود علائم زیر است:
| معیار | توضیحات |
|---|---|
| معیار 1 | وجود حداقل یک دوره پرخوری در هفته به مدت سه ماه |
| معیار 2 | فرد در دوره پرخوری احساس از دست دادن کنترل بر روی خوردن دارد |
| معیار 3 | فرد برای جبران پرخوری به طور مکرر از رفتارهای جبرانی مانند استفراغ ورزش یا مصرف دارو استفاده می کند. |
| معیار 4 | خودارزیابی فرد با وزن و شکل بدن مرتبط است. |
| معیار 5 | اختلالات خوردنی و رفتارهای جبرانی حداقل یک بار در هفته رخ می دهند. |
درمان بولیمیا
درمان بولیمیا معمولاً ترکیبی از روشهای تخصصی است که در تحت نظارت یک متخصص سلامت روان انجام می شود. روشهای درمان شامل موارد زیر است:
- روان درمانی: روان درمانی به فرد کمک می کند تا افکار و رفتارهای منفی را تغییر دهد و با عوامل محرک اختلال خوردنی خود مقابله کند. برخی از روشهای روان درمانی که برای درمان بولیمیا استفاده می شود شامل رفتار درمانی شناختی (CBT) روان درمانی بین فردی (IPT) و روان درمانی دیالکتیکی (DBT) است.
- دارو درمانی: داروهایی مانند ضد افسردگی ها می توانند به تسکین علائم افسردگی و اضطراب و بهبود اشتهای فرد کمک کنند.
- گروه درمانی: گروه درمانی به افراد مبتلا به بولیمیا فرصتی می دهد تا با افراد دیگر که با مشکلات مشابه روبه رو هستند ارتباط برقرار کنند و تجربیات خود را با هم به اشتراک بگذارند.
- تغذیه درمانی: تغذیه درمانی به افراد مبتلا به بولیمیا کمک می کند تا نظم درمانی غذایی مناسبی را برای خود ایجاد کنند و رابطه سالمی با غذا برقرار کنند.
پیشگیری از بولیمیا
اگرچه پیشگیری از بولیمیا به طور کامل ممکن نیست اما با توجه به عوامل خطر و راهکارهای پیشگیرانه می توان احتمال ابتلا به این اختلال را کاهش داد. برخی از راهکارهای پیشگیرانه شامل موارد زیر است:
- تقویت عزت نفس : ترویج عزت نفس سالم و خود پذیری در کودکان و نوجوانان می تواند از خطر ابتلا به اختلالات خوردنی کاهش دهد.
- ترویج رابطه سالم با غذا : آموزش کودکان و نوجوانان در مورد تغذیه سالم و محدود کردن ترویج الگوهای غذا خوردن ناسلامت می تواند به ایجاد رابطه سالم با غذا کمک کند.
- حمایت خانوادگی : خانواده می توانند با ایجاد فضایی حمایتی و ترویج ارتباط سالم به کاهش احتمال ابتلا به اختلالات خوردنی کمک کنند.
- توجه به عوامل خطر : با توجه به عوامل خطر مانند اضطراب افسردگی سابقه خانوادگی اختلالات خوردنی و تاریخچه سوء استفاده می توان اقدامات پیشگیرانه مناسبی را انجام داد.
راهکارهای خانگی برای مدیریت علائم بولیمیا
در حالیکه راهکارهای خانگی نمی توانند بولیمیا را درمان کنند اما می توانند به مدیریت علائم و کاهش عوارض آن کمک کنند. برخی از راهکارهای خانگی شامل موارد زیر است:
- تغذیه سالم : مصرف غذای سالم و متنوع با توجه به نیازهای بدن و مشاوره با یک متخصص تغذیه می تواند به بهبود سلامت جسمانی کمک کند.
- ورزش منظم : ورزش منظم به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک می کند. اما مراقب باشید که ورزش به عنوان یک رفتار جبرانی به کار نرود.
- مدیریت استرس : استفاده از روشهای مدیریت استرس مانند یوگا مدیتیشن یا نفس عمق می تواند به کاهش استرس و بهبود سلامت روان کمک کند.
- ارتباط با افراد مناسب : ارتباط با خانواده دوستان یا گروههای حمایتی می تواند احساس انزوا را کاهش دهد و به فرد کمک کند تا با مشکلات خود مقابله کند.
- درخواست کمک : در صورت احساس عدم کنترل بر روی خوردن یا تجربه علائم سخت حتماً از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.
نتیجه گیری
بولیمیا یک اختلال خوردنی جدی و پیچیده است که می تواند تاثیر منفی بر سلامت جسمانی و روان فرد بگذارد. با این حال با کمک متخصصان سلامت روان و استفاده از روشهای درمان مناسب احتمال بهبود و بهبود کیفیت زندگی در افراد مبتلا به بولیمیا افزایش می یابد. اگر خود یا کسی را می شناسید که به این اختلال مبتلا است حتماً از یک متخصص کمک بگیرید.
پرسش و پاسخ
1. آیا بولیمیا فقط در زنان رخ می دهد؟
خیر اگرچه بولیمیا بیشتر در زنان دیده می شود اما مردان نیز می توانند به این اختلال مبتلا شوند.
2. آیا بولیمیا قابل درمان است؟
بله با کمک متخصصان سلامت روان و استفاده از روشهای درمان مناسب احتمال بهبود و بهبود کیفیت زندگی در افراد مبتلا به بولیمیا افزایش می یابد.
3. آیا استفاده از راهکارهای خانگی برای مدیریت علائم بولیمیا کافی است؟
خیر راهکارهای خانگی نمی توانند بولیمیا را درمان کنند. در صورت احساس عدم کنترل بر روی خوردن یا تجربه علائم سخت حتماً از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.