برای درخواست طلاق باید کجا بریم
برای درخواست طلاق باید کجا بریم
برای درخواست طلاق در ایران متقاضیان ابتدا باید در سامانه تصمیم طلاق (zaman.behzisti.net) ثبت نام کرده و جلسات مشاوره اجباری را سپری کنند. پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش می توانند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست طلاق را ثبت کرده و مراحل بعدی را در دادگاه خانواده پیگیری کنند.
تصمیم به جدایی و گام برداشتن در مسیر حقوقی طلاق مرحله ای حساس و غالباً دشوار در زندگی افراد است. درک صحیح از مراجع ذی صلاح رویه های قانونی و تفاوت های موجود در انواع طلاق نه تنها به شفافیت روند کمک می کند بلکه می تواند از سردرگمی ها و تنش های احتمالی بکاهد. آگاهی از این فرآیند زوجین را توانمند می سازد تا با اطمینان خاطر بیشتری این مرحله را پشت سر بگذارند و از حقوق خود به بهترین شکل دفاع کنند. در این راستا بررسی دقیق مسیر طلاق از جمله مراجعه به سامانه تصمیم ثبت دادخواست و پیگیری در دادگاه خانواده برای تمامی متقاضیان ضروری است.
گام اول: مراجعه به سامانه تصمیم طلاق (مشاوره اجباری)
نخستین مرحله در اکثر انواع طلاق در ایران مراجعه به سامانه ملی «تصمیم» سازمان بهزیستی کشور است. این مرحله با هدف اولیه تلاش برای صلح و سازش میان زوجین و در صورت عدم امکان ارزیابی وضعیت روحی و روانی آنان در آستانه جدایی طراحی شده است.
هدف از مشاوره و الزامات آن
هدف اصلی از برگزاری جلسات مشاوره طلاق فراهم آوردن فرصتی برای بازنگری در تصمیم جدایی و تلاش برای حل اختلافات ریشه ای است. مشاوران متخصص با بررسی ابعاد مختلف زندگی مشترک به زوجین کمک می کنند تا دلایل واقعی اختلافات را شناسایی کرده و راهکارهای احتمالی برای ادامه زندگی را بررسی نمایند. در صورتی که امکان سازش وجود نداشته باشد این جلسات به زوجین در مواجهه با چالش های روحی و روانی ناشی از طلاق و اتخاذ تصمیمات آگاهانه تر برای آینده کمک می کند. بر اساس قانون حمایت خانواده شرکت در این جلسات برای تمامی زوجین متقاضی طلاق (به جز موارد خاص مانند طلاق غیابی یا برخی موارد خاص از طرف مرد) الزامی است.
نحوه ثبت نام در سامانه تصمیم
برای شروع این مرحله متقاضیان باید به وب سایت رسمی سامانه تصمیم به آدرس zaman.behzisti.net مراجعه کنند. فرآیند ثبت نام شامل وارد کردن اطلاعات هویتی و مشخصات همسر است. پس از تکمیل اطلاعات سامانه لیستی از مراکز مشاوره مورد تأیید بهزیستی را در شهر محل سکونت زوجین نمایش می دهد که باید یکی از آن ها را انتخاب کنند. سپس می توانند نوبت جلسات مشاوره را دریافت کرده و در موعد مقرر در این جلسات شرکت نمایند.
خروجی جلسات مشاوره و مدت زمان تقریبی
پس از شرکت در حداقل سه تا پنج جلسه مشاوره (که ممکن است بسته به نظر مشاوران و وضعیت پرونده بیشتر نیز شود) مرکز مشاوره یکی از دو نتیجه زیر را به سامانه اعلام می کند:
- گواهی امکان سازش: در صورت توافق زوجین بر ادامه زندگی.
- گواهی عدم امکان سازش: در صورت پافشاری بر طلاق و عدم موفقیت در حل اختلافات.
این گواهی شرط لازم برای ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. مدت زمان تقریبی این مرحله می تواند از چند هفته تا چند ماه متغیر باشد. در برخی استثنائات مانند طلاق غیابی یا مواردی که مرد به تنهایی درخواست طلاق می دهد ممکن است نیاز به ارائه این گواهی نباشد یا با رویه های متفاوتی همراه باشد.
گام دوم: ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
پس از طی مرحله مشاوره اجباری در سامانه تصمیم و دریافت گواهی عدم امکان سازش (یا در مواردی که قانوناً نیازی به این گواهی نیست) گام بعدی ثبت رسمی درخواست طلاق است. این اقدام از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت می پذیرد.
نقش دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در فرآیند طلاق
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراکزی هستند که وظیفه ثبت دادخواست ها و درخواست های حقوقی را بر عهده دارند. این دفاتر به عنوان واسط میان شهروندان و دستگاه قضایی عمل می کنند و با الکترونیکی کردن فرآیند ثبت پرونده به تسریع و شفافیت آن کمک شایانی کرده اند. متقاضی طلاق (چه زن چه مرد یا هر دو در طلاق توافقی) باید با مراجعه به این دفاتر درخواست خود را به صورت رسمی ثبت کرده و به دادگاه خانواده ارسال کند. این اقدام به نوعی آغاز رسمی پرونده طلاق در مراجع قضایی محسوب می شود.
مراحل ثبت دادخواست طلاق
- ثبت نام در سامانه ثنا: پیش از هر اقدامی متقاضی و همسرش (یا وکلای آن ها) باید در سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی (ثنا) ثبت نام کنند. تمامی ابلاغیه ها و مکاتبات دادگاه به صورت الکترونیکی از طریق این سامانه ارسال می شود.
- تکمیل فرم دادخواست طلاق: در دفتر خدمات قضایی باید فرم دادخواست طلاق را به دقت تکمیل کرد. این فرم شامل اطلاعات هویتی طرفین نوع طلاق (توافقی از طرف زن از طرف مرد) و شرح دلایل درخواست طلاق است. تنظیم دقیق و حقوقی این فرم به ویژه در طلاق های یک طرفه از اهمیت بالایی برخوردار است.
- پیوست مدارک لازم: مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) و سند ازدواج از جمله مدارک اصلی هستند. علاوه بر این گواهی عدم امکان سازش (در صورت لزوم) مدارک اثباتی دلایل طلاق (برای طلاق از طرف زن مانند گزارش پزشکی قانونی احکام قضایی قبلی شهادت شهود) و مدارک مرتبط با حقوق مالی (مانند فیش حقوقی لیست اموال برای طلاق از طرف مرد) باید پیوست دادخواست شوند.
- پرداخت هزینه های دادرسی: هزینه های قانونی مربوط به ثبت دادخواست در همین مرحله پرداخت می گردد.
نقش وکیل در این مرحله بسیار حیاتی است. یک وکیل متخصص می تواند با تنظیم دقیق دادخواست جمع آوری صحیح مدارک و ارائه استدلال های حقوقی قوی شانس موفقیت پرونده را افزایش داده و از بروز اشتباهاتی که می تواند روند رسیدگی را به تأخیر اندازد جلوگیری کند.
گام سوم: رسیدگی به پرونده در دادگاه خانواده
پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع داده می شود. دادگاه خانواده مرجع اصلی و تخصصی رسیدگی به تمامی دعاوی مرتبط با طلاق و سایر امور خانوادگی است.
ابلاغیه الکترونیکی و جلسات دادرسی
پس از ارجاع پرونده به دادگاه زمان و شعبه رسیدگی از طریق سامانه ثنا به صورت الکترونیکی به اطلاع طرفین (یا وکلای آن ها) خواهد رسید. حضور زوجین یا وکلایشان در جلسات دادرسی ضروری است. در این جلسات قاضی به بررسی دلایل مدارک ارائه شده و استماع اظهارات طرفین می پردازد. در برخی موارد به ویژه در طلاق های یک طرفه و در صورت عدم سازش اولیه دادگاه ممکن است زوجین را به داوری ارجاع دهد تا داوران با تلاش برای صلح و سازش نظر خود را به دادگاه اعلام کنند.
تفاوت ها در انواع طلاق و نحوه رسیدگی
طلاق توافقی
این نوع طلاق سریع ترین و کم تنش ترین مسیر جدایی است. در طلاق توافقی زن و مرد باید بر تمامی مسائل مالی (مانند مهریه نفقه اجرت المثل جهیزیه) و غیرمالی (مانند حضانت فرزندان ملاقات فرزندان) به توافق کامل رسیده باشند. این توافقات باید به صورت کتبی در یک توافق نامه جامع و با امضای هر دو طرف به دادگاه ارائه شود. روند رسیدگی به دلیل توافق کامل زوجین معمولاً با جلسات کمتر و سرعت بیشتری همراه است و دادگاه صرفاً صحت توافقات را از نظر قانونی بررسی و تأیید می کند.
طلاق از طرف مرد
بر اساس قانون مدنی حق طلاق اصولاً با مرد است. مرد می تواند با پرداخت تمامی حقوق مالی زوجه (مهریه نفقه معوقه اجرت المثل نصف دارایی در صورت شروط ضمن عقد و…) همسر خود را طلاق دهد حتی اگر زن راضی به طلاق نباشد یا دلیلی موجه برای طلاق وجود نداشته باشد. در این نوع طلاق دادگاه ابتدا به بررسی توانایی مالی مرد برای پرداخت حقوق زن می پردازد و در صورت لزوم او را ملزم به معرفی مال یا پرداخت نقدی می کند. روند رسیدگی به این نوع طلاق معمولاً سریع تر از طلاق از طرف زن است اما مستلزم تأمین کامل حقوق مالی زوجه است.
طلاق از طرف زن
طلاق از طرف زن پیچیده ترین و زمان برترین نوع طلاق محسوب می شود زیرا زن تنها در صورت داشتن دلایل موجه و قانونی می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند. این دلایل باید در دادگاه اثبات شوند. دلایل رایج برای درخواست طلاق از طرف زن شامل موارد زیر است:
طلاق از طرف زن نیازمند دلایل موجه و قانونی است که در دادگاه به اثبات برسد و این فرآیند غالباً زمان بر و پیچیده تر از سایر انواع طلاق است.
دلایل رایج عسر و حرج (ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی): عسر و حرج به وضعیتی گفته می شود که ادامه زندگی مشترک برای زوجه با مشقت غیرقابل تحمل همراه باشد. برخی از مصادیق آن عبارتند از:
- **اعتیاد مضر زوج:** اعتیاد به مواد مخدر یا الکل که به بنیان خانواده لطمه وارد کند و زوج از ترک آن امتناع ورزد. (با ارائه مدارک پزشکی شهادت شهود)
- **سوء معاشرت و بدرفتاری:** ضرب و جرح فحاشی توهین تهدید جانی و بیماری های روانی زوج که زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل کند. (با گزارش پزشکی قانونی شهادت شهود احکام قضایی قبلی)
- **ترک زندگی مشترک توسط زوج:** ترک منزل بدون عذر موجه برای مدت طولانی (معمولاً حداقل ۶ ماه). (با شهادت شهود گزارش کلانتری)
- **عدم پرداخت نفقه:** در صورت عدم پرداخت نفقه برای مدت مشخص و عدم توانایی در الزام زوج به پرداخت. (با حکم قضایی)
- **بیماری صعب العلاج زوج:** یا امراض مقاربتی که ادامه زندگی مشترک را برای زوجه مخاطره آمیز کند. (با مدارک پزشکی)
- **ازدواج مجدد زوج بدون اجازه همسر اول:** در صورت عدم رعایت شروط قانونی و شرعی ازدواج مجدد.
- **محکومیت قطعی زوج به حبس:** به مدت بیش از پنج سال یا ارتکاب جرائمی که با شأن زوجه منافات دارد. (با حکم دادگاه کیفری)
- **عدم ایفای وظایف زناشویی:** سوءاستفاده جنسی ناتوانی جنسی یا ترک رابطه زناشویی برای مدت طولانی. (با نظر پزشکی قانونی و شهود)
- **کراهت شدید زوجه نسبت به زوج:** که معمولاً با بخشش قسمتی از مهریه (طلاق خلع) همراه است.
شروط ضمن عقد: برخی از شروط دوازده گانه مندرج در سند ازدواج یا شروط خاصی که در عقدنامه قید شده است می تواند به زن حق طلاق بدهد مانند عدم پرداخت نفقه سوءمعاشرت عدم توانایی ایفای وظایف زناشویی و… که در صورت اثبات زن می تواند به وکالت از مرد خود را طلاق دهد.
وکالت در طلاق (حق طلاق): در صورتی که زن به موجب عقدنامه یا سند رسمی جداگانه از مرد وکالت در طلاق داشته باشد (مشهور به حق طلاق) می تواند بدون نیاز به اثبات دلیل موجه خود را طلاق دهد. این وکالت روند طلاق را به مراتب تسهیل و تسریع می کند.
طلاق غیابی
در صورتی که یکی از زوجین (خوانده) در طول فرآیند دادرسی (علیرغم ابلاغ قانونی) در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشود و لایحه ای نیز ارائه ندهد دادگاه می تواند حکم طلاق را به صورت غیابی صادر کند. برای طلاق غیابی شرایط و مدارک خاصی لازم است از جمله اثبات عدم حضور خوانده و طی شدن ابلاغ به صورت قانونی. پس از صدور حکم غیابی شخص غایب حق واخواهی (اعتراض به حکم غیابی) در مهلت قانونی (معمولاً ۲۰ روز) را دارد.
گام چهارم: ثبت رسمی طلاق در دفاتر ازدواج و طلاق (محضر)
پس از طی مراحل رسیدگی در دادگاه خانواده و صدور حکم قطعی طلاق (یا گواهی عدم امکان سازش) از سوی قاضی آخرین گام برای رسمی کردن جدایی ثبت آن در یکی از دفاتر رسمی ازدواج و طلاق (محضر) است. این مرحله نیز دارای ظرافت ها و نکات حقوقی خاص خود است.
مدارک لازم برای ثبت طلاق در دفترخانه
برای ثبت رسمی طلاق در محضر ارائه مدارک زیر الزامی است:
- **حکم قطعی طلاق یا گواهی عدم امکان سازش:** این سند اصلی ترین مدرک است و باید دارای تاریخ اعتبار مشخص باشد. معمولاً اعتبار این گواهی ها سه ماه از تاریخ قطعیت است.
- **شناسنامه و کارت ملی:** اصل و کپی مدارک هویتی زوجین.
- **تصفیه حساب مالی:** در صورتی که در حکم طلاق یا توافق نامه پرداخت حقوق مالی زوجه (مانند مهریه نفقه و…) قید شده باشد باید مدارک مربوط به پرداخت یا توافق بر نحوه پرداخت آن ها به دفترخانه ارائه شود.
بدون ارائه این مدارک دفترخانه از ثبت طلاق امتناع خواهد کرد.
نکات مهم در مرحله ثبت طلاق
- **مهلت اعتبار حکم/گواهی:** همانطور که اشاره شد حکم قطعی طلاق یا گواهی عدم امکان سازش دارای مهلت اعتبار مشخصی است (اغلب سه ماه). مراجعه نکردن به دفترخانه در این مهلت ممکن است موجب ابطال گواهی شود و زوجین مجبور شوند مجدداً مراحل دادرسی را طی کنند که بسیار زمان بر و پرهزینه خواهد بود.
- جریان صیغه طلاق: در دفترخانه صیغه طلاق با حضور دو شاهد عادل جاری می شود. پس از جاری شدن صیغه اطلاعات طلاق در دفاتر رسمی ثبت و در شناسنامه زوجین درج می گردد.
- ثبت در شناسنامه: پس از ثبت طلاق نام همسر سابق از شناسنامه افراد (به ویژه در طلاق بائن غیرمدخوله و در دوران عقد) تحت شرایط خاصی قابل حذف است. این فرآیند طبق قوانین ثبت احوال و با ارائه مدارک مربوط به نوع طلاق و عدم وقوع نزدیکی انجام می شود.
در صورتی که یکی از طرفین از مراجعه به دفترخانه خودداری کند طرف دیگر می تواند با حکم دادگاه و از طریق نماینده دادگاه اقدام به ثبت طلاق کند. این امکان به منظور جلوگیری از بلاتکلیفی افراد در نظر گرفته شده است.
مدت زمان تقریبی فرآیند طلاق: چه انتظاری داشته باشیم؟
یکی از سؤالات پرتکرار زوجین در آستانه جدایی میزان زمان مورد نیاز برای طی کردن مراحل طلاق است. مدت زمان فرآیند طلاق بسته به نوع طلاق پیچیدگی های پرونده و همکاری طرفین می تواند بسیار متفاوت باشد.
طلاق توافقی
به طور کلی طلاق توافقی سریع ترین نوع طلاق محسوب می شود. در صورتی که زوجین بر تمامی مسائل به توافق کامل رسیده باشند و با وکلای مجرب اقدام کنند کل فرآیند از مرحله مشاوره تا ثبت در دفترخانه می تواند در حدود چند هفته تا دو ماه به نتیجه برسد. این سرعت به دلیل عدم وجود اختلافات برای رسیدگی قضایی و صرفاً تأیید توافقات توسط دادگاه است.
طلاق یکطرفه (از طرف زن یا مرد)
فرآیند طلاق های یک طرفه به مراتب طولانی تر است.
- **طلاق از طرف مرد:** با وجود حق قانونی مرد برای طلاق این فرآیند به دلیل لزوم پرداخت حقوق مالی زوجه و احتمال اعتراض زن به رأی دادگاه می تواند از چند ماه تا حدود یک سال به طول انجامد.
- **طلاق از طرف زن:** پیچیده ترین و زمان برترین نوع طلاق است. به دلیل لزوم اثبات دلایل موجه (مانند عسر و حرج یا شروط ضمن عقد) و همچنین امکان اعتراض مرد به آرای صادر شده در مراحل مختلف (بدوی تجدید نظر دیوان عالی کشور) این فرآیند ممکن است از شش ماه تا بیش از دو سال به طول بکشد. هر اعتراض به رأی مستلزم طی شدن دوباره فرآیند رسیدگی در مرجع بالاتر است که به طور طبیعی زمان پرونده را افزایش می دهد.
مدت زمان فرآیند طلاق به نوع آن بستگی دارد؛ طلاق توافقی سریع ترین راه است در حالی که طلاق های یک طرفه به خصوص از سوی زن می توانند بسیار طولانی و نیازمند صبوری باشند.
عوامل مؤثر بر زمان فرآیند طلاق
عوامل متعددی می توانند بر مدت زمان فرآیند طلاق تأثیرگذار باشند:
- **حضور وکیل:** استفاده از وکیل متخصص می تواند به دلیل آگاهی از رویه های قانونی و تسریع در جمع آوری مدارک زمان رسیدگی را به شکل محسوسی کاهش دهد.
- **همکاری طرفین:** هرچه میزان همکاری و توافق زوجین بیشتر باشد پرونده سریع تر پیش می رود.
- **اعتراضات به رأی:** اعتراض به آرای دادگاه بدوی تجدید نظر یا دیوان عالی کشور زمان پرونده را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
- **تعداد جلسات مشاوره و داوری:** در برخی موارد تعداد جلسات مشاوره یا داوری ممکن است بیشتر از حد معمول باشد.
- **پیچیدگی مسائل مالی و حضانت:** در صورت وجود اختلافات شدید بر سر مهریه نفقه حضانت فرزندان و سایر حقوق مالی رسیدگی به پرونده طولانی تر خواهد شد.
نقش وکیل در فرآیند درخواست طلاق: یک سرمایه گذاری برای آرامش
در فرآیند پیچیده و اغلب طاقت فرسای طلاق حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در امور خانواده می تواند تفاوت چشمگیری در سرعت نتیجه و آرامش خاطر موکل ایجاد کند. وکالت در این مسیر نه تنها یک اقدام حقوقی بلکه یک سرمایه گذاری برای حفظ حقوق و کاهش فشارهای روانی است.
مزایای استخدام وکیل طلاق
- تسریع روند و کاهش بروکراسی: وکلای متخصص با آشنایی کامل به قوانین رویه ها و اصطلاحات حقوقی می توانند تمامی مراحل اداری و قضایی را با سرعت و دقت بیشتری پیش ببرند. این امر از اتلاف وقت و انرژی زوجین در مواجهه با پیچیدگی های اداری جلوگیری می کند.
- آگاهی کامل از قوانین و رویه های دادگاه: قوانین خانواده همواره در حال تغییر و تفسیر هستند. یک وکیل مطلع آخرین تغییرات قانونی و آرای وحدت رویه را می شناسد و می تواند پرونده را بر اساس آن ها هدایت کند که این خود به نفع موکل خواهد بود.
- دفاع مؤثر از حقوق موکل: در طلاق های یک طرفه به ویژه از سوی زن اثبات دلایل موجه نیازمند استدلال های حقوقی قوی و ارائه مدارک مستدل است. وکیل با جمع آوری صحیح مدارک تنظیم لوایح دقیق و حضور فعال در جلسات دادرسی می تواند به بهترین شکل از حقوق موکل دفاع کند.
- کاهش استرس و درگیری های عاطفی: فرآیند طلاق به خودی خود منبع استرس و تنش های عاطفی است. وکیل با نمایندگی کامل موکل در دادگاه از درگیری های مستقیم زوجین جلوگیری کرده و به آن ها اجازه می دهد تا بر سلامت روحی خود تمرکز کنند.
- نمایندگی کامل موکل در جلسات دادگاه و محضر: در بسیاری از موارد وکیل می تواند به جای موکل در جلسات دادگاه حاضر شود و حتی در صورت داشتن وکالت در طلاق فرآیند جاری شدن صیغه و ثبت طلاق را در دفترخانه انجام دهد بدون اینکه نیازی به حضور فیزیکی موکل باشد.
توصیه برای انتخاب وکیل
انتخاب وکیل متخصص و باتجربه در امور خانواده یک تصمیم کلیدی است. توصیه می شود پیش از انتخاب با چند وکیل مشورت کرده و از سوابق کاری تخصص و نحوه عملکرد آن ها مطلع شوید. وکیلی که در زمینه دعاوی طلاق و حقوق خانواده تجربه کافی دارد می تواند بهترین راهکارها را متناسب با شرایط پرونده شما ارائه دهد و مسیری مطمئن تر را برای دستیابی به نتیجه مطلوب فراهم کند.
یک وکیل متخصص در امور خانواده می تواند با تسریع روند دفاع مؤثر از حقوق و کاهش فشارهای روانی نقش کلیدی در موفقیت و آرامش خاطر در فرآیند طلاق ایفا کند.
نتیجه گیری: تصمیم گیری آگاهانه در مسیر طلاق
فرآیند درخواست طلاق صرف نظر از دلایل و نوع آن مرحله ای سرنوشت ساز و پرچالش است که نیازمند آگاهی کامل و تصمیم گیری آگاهانه است. همانطور که تشریح شد از لحظه ابتدایی مراجعه به سامانه تصمیم طلاق و جلسات مشاوره اجباری گرفته تا ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی و پیگیری در دادگاه خانواده هر گام از این مسیر دارای قواعد و الزامات خاص خود است.
درک تفاوت های میان طلاق توافقی طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن به همراه شناخت دلایل موجه و قانونی برای هر یک می تواند به افراد در انتخاب بهترین مسیر کمک کند. اهمیت جمع آوری مدارک لازم تنظیم دقیق دادخواست و رعایت مهلت های قانونی نیز نباید نادیده گرفته شود.
در این راه پر پیچ و خم نقش وکیل متخصص در فرآیند درخواست طلاق به عنوان یک مشاور حقوقی و نماینده قانونی از اهمیت بسزایی برخوردار است. یک وکیل باتجربه می تواند با تسریع روند دفاع مؤثر از حقوق موکل و کاهش فشارهای روانی مسیری هموارتر برای دستیابی به نتیجه مطلوب فراهم آورد. اگرچه طلاق می تواند فصلی سخت در زندگی باشد اما با آگاهی و حمایت حقوقی مناسب می توان این مرحله را با کمترین آسیب پشت سر گذاشت و راهی برای آغاز فصلی جدید و آرام تر از زندگی گشود.